Vai trò thuốc nam trong chữa bệnh nói chung và điều trị chấn thương gãy xương nói riêng đã đem lại nhiều kết quả khả quan và thêm nhiều lựa chọn cho người bệnh. 

Tuy nhiên thời gian qua, Bệnh viện Hữu nghị Việt Tiệp đã điều trị cho rất nhiều trường hợp người bệnh bị di chứng nặng nề sau chấn thương do lựa chọn bó thuốc nam chưa đúng cách.

Như trường hợp người bệnh P.V.H (38 tuổi) nhập viện ngày 20/2/2023 với triệu chứng sưng đau, hạn chế vận động gối phải sau chấn thương bó thuốc nam 5 tuần ko đỡ.

Người bệnh đã được khám và chẩn đoán gãy cũ đầu dưới xương đùi di chứng can lệch xương, teo cơ, hạn chế vận động khớp gối, được chỉ định phẫu thuật phá can xương, chỉnh ổ gãy, kết hợp xương gãy, tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật.

 Theo TS.BSCKII Nguyễn Việt Dũng – Trưởng Khoa Phẫu thuật Kỹ thuật cao Theo yêu cầu (Bệnh viện hữu nghị Việt Tiệp)  trực tiếp khám và phẫu thuật cho người bệnh cho biết, trường hợp người bệnh P.V.H sau chấn thương nếu ổ gãy ban đầu ít di lệch có thể bảo tồn bó bột và điều trị ngoại trú tại nhà nhưng do người bệnh không khám và điều trị tại bệnh viện, lựa chọn bó thuốc nam không cố định ổ gãy vững chắc dẫn đến di chứng nặng nề như trên.

Cũng theo TS.BSCKII Nguyễn Việt Dũng nguyên nhân do tâm lý người bệnh khi gặp các chấn thương sau tai nạn thường ngại đến bệnh viện điều trị nên hay lựa chọn bó thuốc nam. Đặc biệt có những trường hợp người bệnh không vào bệnh viện thăm khám, chụp XQ mà bó thuốc nam trực tiếp dẫn đến việc điều trị chưa đúng làm tổn thương thêm trầm trọng.

Có những trường hợp chấn thương phần mềm rộng dù không gãy xương, trật khớp nhưng người bệnh đắp thuốc nam gây loét, hoại tử phần mềm để lại hậu quả nặng nề, phải nhập viện điều trị dài ngày. Những trường hợp này nếu người bệnh đến thăm khám sớm ngay sau chấn thương sẽ được chỉ định điều trị ngoại trú với thuốc hỗ trợ có thể phục hồi hoàn toàn.

Theo TS.BSCKII Nguyễn Việt Dũng, tại bệnh viện, với những trường hợp người bệnh có trật khớp sẽ được tiến hành nắn khớp trật, sau đó sẽ được cố định bằng bột hoặc đai nẹp chỉnh hình 3 tuần cho bao khớp và phần mềm quanh khớp hồi phục tránh di chứng trật khớp tái phát. Với người bệnh chấn thương gãy xương dù không di lệch cũng cần cố định bó bột vững chắc tạo điều kiện lành xương, tránh ổ gãy di lệch dẫn đến can lệch xương.

Trường hợp em N.V.N ở xã Quang Phục, huyện Tiên Lãng trong một lần đùa nghịch với bạn đã bị trật khớp khuỷu tay trái cách đây 1 năm. Gia đình không đưa vào Bệnh viện mà đưa em đi bó lá. Khi vào Bệnh viện Việt Tiệp, tay của N đã ở tình trạng rất tệ: khớp khuỷu tay vẫn trong tình trạng bị trật, khủy tay biến dạng, dây chằng đều bị tổn thương, tay không co duỗi được bình thường, chỉ gấp lại được khoảng 70 độ. Tuy chỉ định phẫu thuật nhưng bác sĩ cũng không dám chắc sau ca mổ, tay em có trở lại được như cũ hay chỉ cải thiện được phần nào di chứng.

Theo các chuyên gia y tế, có nhiều bệnh có thể chữa được bằng Đông y, nhưng gãy xương mà đi bó lá thì nguy cơ là rước tật vào thân. Nhiều thầy lang tự quảng cáo là có thuốc gia truyền chữa gãy xương hiệu nghiệm, thực chất là gì? Thuốc nam chữa gãy xương chủ yếu là các vị thuốc có tác dụng tiêu sưng, giảm đau. Trong trường hợp người bệnh gãy xương kín không có di lệch, hoặc rạn xương, nếu đảm bảo cố định xương tốt thì sau 6-8 tuần, cơ thể sẽ tự bồi đắp chất tạo xương khiến xương liền lại. Không có thuốc nào đắp bên ngoài có tác dụng làm liền xương cả. Quá trình tạo xương và liền xương đều diễn ra tự động trong cơ thể, không cần tác động gì thì một vết gãy xương vẫn tự liền sau 6-8 tuần.

 Do đó, nguyên tắc của cả Đông y lẫn Tây y trong điều trị gãy xương đều là phải nắn chỉnh xương trở lại trạng thái giải phẫu ban đầu, cố định để khỏi di lệch, trong đó chắc chắn và triệt để nhất là phẫu thuật bắt vít xương. Nhiều lương y chỉ nhận chữa trị gãy xương sau khi có phim chụp X quang chỗ xương gãy. Nếu chỗ gãy phức tạp, độ di lệch quá lớn, lương y sẽ khuyên người bệnh nên đến bệnh viện để phẫu thuật. Tuy nhiên vẫn có “thầy lang vườn" chữa theo kiểu bất chấp, khoa trương quảng cáo có thuốc gia truyền khiến cơ thể “đùn ra canxi nhanh hơn, liền xương chỉ sau 5-7 ngày”. 

Các chuyên gia y tế cảnh báo, sau một chấn thương dù nặng hay nhẹ người bệnh và người nhà cũng nên tuân thủ sơ cứu như sau để hạn chế chấn thương trầm trọng thêm như: Cần bất động chi thể bằng dụng cụ thô sơ tại chỗ như cố định tay, chân vào tấm gỗ, bản thép, đũa cả…

Với những chấn thương có vết thương chảy máu, cần dùng băng gạc y tế sạch băng ép vết thương hạn chế chảy máu; Sử dụng đá lạnh bọc vào khăn, vải và túi nilon bên ngoài chườm lên vùng chấn thương và quanh vùng chấn thương 5-10 phút và nghỉ 5-10 phút nhiều lần. Vận chuyển người bệnh đến cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị đúng phác đồ.

Qua đây, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo người dân khi gặp các chấn thương liên quan đến gãy xương, hãy đến Bệnh viện để được các bác sĩ tư vấn điều trị. Tuyệt đối không tự điều trị tại nhà bằng bất cứ phương pháp dân gian nào để tránh những biến chứng có thể xảy ra.

VŨ DUYÊN