Mới đầu hè, người dân đã phải trải qua đợt nắng nóng có lúc lên trên 400C nên nhu cầu sử dụng điều hòa nhiệt độ tăng mạnh. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết lắp đặt, bảo dưỡng điều hòa đúng cách, an toàn, tránh được nguy cơ cháy, nổ.

Khoảng 9h ngày 26-3-2016, một căn nhà trên đường Trường Chinh, phường 4, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh đã xảy ra hỏa hoạn. Tiến hành điều tra, cơ quan chức năng xác định nguyên nhân vụ cháy bắt nguồn từ sự cố chập điện khi sử dụng điều hòa.

Một trường hợp khác, vào 16h30 ngày 11-5-2016, mọi người trong gia đình ông Lê Văn Hải, thị trấn Trới, huyện Hoành Bồ, Quảng Ninh đang xem ti vi ở dưới nhà bỗng nghe thấy tiếng nổ lớn, khói đen bốc mù mịt tại tầng trên. Không có ai bị thương trong vụ hỏa hoạn, song toàn bộ vật dụng trên tầng hai đã bị thiêu rụi. Được biết, trước đó chủ nhà quên không tắt máy điều hòa nhiệt độ.

Tại Hải Phòng, trong những ngày nắng nóng cao điểm năm 2016, trên địa bàn quận Hồng Bàng và Ngô Quyền cũng đã xảy ra một số vụ cháy nhỏ mà tác nhân bắt nguồn do chập cục nóng điều hòa gây nên. Thực tế cho thấy, việc mua và lắp đặt điều hòa nhiệt độ không hoàn toàn đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ.

Ông Nguyễn Văn Quảng, ở đường Lương Khánh Thiện, quận Ngô Quyền, là thợ điện có kinh nghiệm lâu năm cho biết: Các thiết bị điện, kể cả máy điều hòa hoạt động trong thời tiết nắng nóng khắc nghiệt không chỉ khiến công suất bị sụt giảm mà còn có nguy cơ cháy nổ. Nhiệt độ ngoài trời và nhiệt độ trong hệ thống tản nhiệt chênh lệch quá lớn, khiến bộ phận làm mát không thể đáp ứng được đã làm cho hệ thống liên quan quá tải, dẫn đến chập cháy.

Điều hòa cũng giống như bóng đèn, quạt, nồi cơm điện... đều có tuổi thọ nhất định. Nếu dùng quá tải, tuổi thọ của chúng càng ngắn, thậm chí có thể xảy ra sự cố khi đang sử dụng.

Còn theo lực lượng Cảnh sát PCCC thành phố: Một trong những nguyên nhân gây ra cháy nổ của máy điều hòa chính là từ khâu lắp đặt. Một số thợ do chạy theo tiến độ, chỉ muốn thi công cho thật nhanh, còn dây điện kém chất lượng, vị trí đấu nối lỏng lẻo, sau kỹ thuật, nối đất hay không thì... dành cho chủ lo. Chính từ sự chủ quan này mà sau một thời gian hoạt động, máy điều hòa sẽ gặp phải một số sự cố như: dây dẫn hư hỏng lớp cách điện; mối nối bị ô-xi hóa, giảm tiếp xúc hoặc ẩm ướt làm chạm chập hoặc phóng tia điện gây cháy. Rồi nữa, nhiều gia đình, cơ quan, điều hòa nhiệt độ thường phải “gồng mình” hoạt động, thậm chí chạy 24/24 giờ.

Dù được sản xuất với quy trình hiện đại, bảo đảm chất lượng đến đâu nhưng sức chịu đựng của máy cũng có hạn. Lâu ngày, các bộ phận nóng lên và suy giảm chất lượng, hư hỏng là điều khó tránh khỏi. Cùng với đó, vào mùa hè, đường dây điện dẫn vào máy thường xuyên trong tình trạng quá tải, gây nên hiện tượng chập cháy.

Một nguyên nhân khác thường dẫn đến cháy nổ là cục nóng điều hòa. Chắc hẳn nếu ai từng một lần đi qua cục nóng của máy khi đang hoạt động đều có cảm giác không khác gì ngồi cạnh bếp lò. Thực tế hiện nay, đa phần tại các chung cư, nhà riêng, cơ quan, cục nóng thường được treo lơ lửng bên ngoài. Do ngại leo trèo, khi bảo dưỡng, thợ chủ yếu chỉ vệ sinh cục lạnh.

Nhiều gia đình còn sắp xếp các đồ vật dễ cháy như giấy, nhựa... ngay phía dưới cục nóng nên khi xảy ra sự cố chập điện ở thiết bị này, lửa dễ bắt sang, bùng cháy rất nhanh, gây khó khăn cho việc khống chế, dập lửa. Mặt khác, do nhu cầu bảo dưỡng, sửa chữa cao trong mùa hè, cửa hàng còn tuyển tạm nhân viên mới tay nghề còn kém, thiếu kinh nghiệm để sửa chữa, lắp đặt cũng rất dễ dẫn tới sự cố cháy nổ.

Trước những nguy cơ các vụ cháy điều hòa nói riêng và thiết bị điện nói chung có thể xảy ra bất cứ lúc nào, lực lượng Cảnh sát PCCC thành phố khuyến cáo, để bảo đảm an toàn khi lắp đặt máy điều hòa, mọi người cần thực hành đầy đủ các quy định kỹ thuật như cần thiết phải tính toán vị trí trước khi lắp đặt, chú ý về tiết diện dây dẫn, thiết bị bảo vệ (aptomat). Ngoài việc lựa chọn các thiết bị có nguồn gốc xuất xứ, phù hợp với công suất sử dụng và các quy trình bảo dưỡng, kiểm tra định kỳ…, người sử dụng cũng cần tìm hiểu kỹ trong quá trình lắp đặt, vận hành.

Bên cạnh đó, vào những ngày nắng nóng, mọi người nên sử dụng điều hòa với cường độ hợp lý. Nên cho điều hòa nghỉ sau một khoảng thời gian nhất định để hạ nhiệt dàn nóng; sau đó, hiệu quả làm mát cao hơn. Bảo đảm cho chiếc điều hòa có thể hoạt động bền bỉ, không trục trặc trong thời gian dài đồng nghĩa với việc bảo đảm sự an toàn cho chính gia đình bạn.

Trọng Cát