Muôn vàn chiêu trò

“Phạt nguội” là hình thức xử lý sau khi các phương tiện đã phạm Luật Giao thông đường bộ được một khoảng thời gian nhất định. Với hình thức  này, chủ các phương tiện vi phạm không bị xử lý ngay mà hình ảnh cụ thể khi phạm lỗi sẽ được ghi lại bằng hệ thống camera và gửi về các trung tâm xử lý. Để tránh bị “phạt nguội” khi tham gia giao thông, rất nhiều tài xế đã sử dụng các chiêu trò che, sửa biển số ô tô, mô tô. Vật liệu họ thường dùng là sơn trắng, sơn đen, băng dính, decan, bùn đất dùng để dán, bôi vào các chữ số hoặc nền biển để che mắt, khiến lực lượng chức năng không xác định được “số” thực của phương tiện ghi trên biển. Hành vi che, sửa biển số thường được sử dụng như sửa số 0, 9, 3 thành số 8; số 5 thành 6 hay sửa chữ F thành chữ E, C thành O và ngược lại. Nhiều trường hợp chủ xe còn cố tình làm mờ lớp sơn biển số, thậm chí dùng khăn, khẩu trang y tế, kẹp giấy, tấm nhựa, bìa các tông… che một phần biển số, thậm chí lùng mua lắp cả biển số giả.

Anh Nguyễn Đức Phương, trú tại phường Kênh Dương, Lê Chân, Hải Phòng chia sẻ, đầu tháng 2 mới rồi, anh bắt gặp ô tô 4 chỗ biển số 15A-x63.38 di chuyển trên phố Mê Linh. Thấy giống biển số xe của người thân, anh đã chụp ảnh. Nhưng khi lại gần, anh mới phát hiện biển số thật của phương tiện này là 15A-x6386. 2 số cuối cùng là 86 song số 8 bị cạo sửa thành số 3, số 6 được dán thêm băng dính đen, biến thành số 8. Trung tá Đỗ Ngọc Hạnh – cán bộ Đội 4, Phòng CSGT Đường bộ - Đường sắt CATP cho biết: “Có trường hợp chủ phương tiện che, dán biển số, khi bị phát hiện, xử lý đã nguỵ biện đủ lý do như: Trẻ nhỏ nghịch ngợm nên đã vô tình che biển số, va quệt làm mất một phần con. Các số thường được che hoặc dán đè làm biến dạng nhất trên biển số ô tô là: 0, 8, 3, 9, 6. Còn các chữ cái là E và F, hoặc có thể các chữ L, I...”.

Những hậu quả khôn lường về ANTT

Đáng nói, đã có không ít chủ phương tiện hết sức hoang mang khi nhận được thông báo vi phạm Luật Giao thông đường bộ được phát hiện qua camera của CSGT trong khi ô tô mình để ở nhà không sử dụng vào thời điểm đó hoặc chưa bao giờ đi qua khu vực bị thông báo phát hiện vi phạm.

Anh Nguyễn Văn Hùng, trú tại huyện Tiên Lãng, một tài xế lái xe tải đường dài cho biết: “Hành vi che biển số để trốn tránh bị xử phạt của cơ quan chức năng xảy ra ở nhiều tuyến đường cao tốc, đường đô thị có lắp camera”. Hàng loạt trường hợp bị yêu cầu nộp phạt nguội còn khẳng định, trong thời gian hệ thống giám sát tự động trên đường ghi nhận hành vi vi phạm, xe của họ vẫn nằm ở nhà, không hề lăn bánh trên đường. Chỉ tới khi nhiều vụ trốn phạt nguội bị vạch trần mới cho thấy đây là một vấn nạn ngày càng tràn lan và rất nguy hại.

Bất bình với hiện tượng này, anh Nguyễn Ngọc Lam, trú tại phường Kênh Dương, quận Lê Chân đề nghị: "Những trường hợp này cần phải được xử lý thật nghiêm minh vì hành vi cố tình dán các miếng băng dính đen, đề can để che giấu biển số thật, người vi phạm đã thể hiện thái độ coi thường pháp luật. Thậm chí, đã có trường hợp tài xế che biển số, gây tai nạn xong bỏ chạy, khiến camera dù có hình ảnh ghi lại cơ quan chức năng cũng không dễ để tìm ra thủ phạm”. Đồng quan điểm, anh Đinh Thanh Tùng, trú tại phường Anh Dũng, quận Dương Kinh - thành viên của một diễn đàn ô tô nổi tiếng cho rằng: "Nếu tình trạng này vẫn tiếp diễn, sẽ có rất nhiều người phải mất thời gian để đi giải trình những lỗi vi phạm giao thông mà họ không gây ra. Thậm chí nếu không chứng minh được, họ còn phải đứng trước nguy cơ chịu trách nhiệm cho hành vi này".

Không chỉ vậy, hành vi che, dán biển số nói trên còn gây rất nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình gửi thông báo vi phạm cho chủ các phương tiện. Đặc biệt, nó tiềm ẩn nhiều mối nguy khó lường cho việc điều tra truy vết tội phạm, xử lý các vụ tai nạn giao thông cũng như giải quyết vụ viện liên quan đến ANTT. “Đây chính là hành vi cố ý trốn tránh trách nhiệm pháp lý, làm mất bình đẳng trong tham gia giao thông của người và phương tiện” – Trung tá Lê Anh Phương - Đội trưởng Đội Thanh tra và Thi hành pháp luật trong hoạt động điều tra, Cơ quan CSĐT - Công an thành phố khẳng định.

Làm gì khi bị trùng biển số xe ?

Cục CSGT - Bộ Công an đã có khuyến cáo: Khi nhận được thông báo phương tiện do mình là chủ vi phạm giao thông nhưng lại do các phương tiện khác cố tình thay đổi chữ, số của biển số, chủ phương tiện cần kịp thời phản ánh trực tiếp cơ quan Công an nơi gửi thông báo để tiến hành xác minh. Trong trường hợp hy hữu, những phương tiện sử dụng biển giả trùng cả loại xe cả biển số, chủ phương tiện khi nhận được giấy thông báo vi phạm phối hợp ngay với đơn vị phát hiện vi phạm trực tiếp tới các Đội CSGT trên địa bàn quận, huyện theo chứng nhận đăng ký để giải quyết.

Các chủ xe yên tâm rằng, dữ liệu thu được từ hệ thống camera quan sát, giám sát và nhận dạng biển số có độ chính xác cao, sẽ loại trừ được các phương tiện bị nhận dạng nhầm do hành vi che, dán biển số, đồng thời phân tích, làm rõ biển số phương tiện thực hiện hành vi che, dán biển số để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Những năm gần đây, hàng loạt cao tốc dần được lắp đặt các camera ghi lại những hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ, điển hình như dừng/đỗ xe không đúng nơi quy định, đi ngược chiều, va chạm... Từ đó, một số lái xe cho rằng máy móc khó nhận diện chi tiết nhỏ nên đã dán thêm hoặc che bớt chữ, số trên biển kiểm soát nhằm né tránh việc nộp phạt vi phạm. Nhưng họ đã nhầm, hệ thống camera hiện nay vẫn có thể nhận diện được những hành vi che, xóa biển số.

Che biển số sẽ bị truy xét và xử lý nghiêm

Ngày 3-2-2023, lực lượng CSGT nhận được phản ánh từ người dân về 1 chiếc ô tô dán băng dính che biển số chạy trên Quốc lộ 1B, nhằm trốn tránh vi phạm giao thông. Đội CSGT số 5, Phòng CSGT - Công an TP Hà Nội đã xác minh được lái xe và phương tiện vi phạm trên. Lái xe được xác định là Đinh Công D. (sinh năm 1989; trú tại Quốc Oai, Hà Nội). Tại cơ quan công an, tài xế D. khai nhận đã dùng băng dính che biển số ôtô 30G-657.XX nhằm trốn tránh việc phát hiện vi phạm giao thông như phản ánh. Lái xe D. đã bị Đội CSGT số 5 lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng.

Hiện, Cục CSGT – Bộ Công an đã chỉ đạo lực lượng CSGT toàn quốc tăng cường  để ngăn chặn, xử lý nghiêm tình trạng che biển số, sử dụng biển số giả để tránh phạt nguội cũng như sản xuất, mua bán biển số xe trái phép. Theo đó, cơ quan công an sẽ truy xét qua cơ sở dữ liệu xử lý vi phạm, hệ thống camera giám sát, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và phối hợp với các đơn vị thu phí trên tuyến, địa bàn quản lý để phát hiện, xử lý các trường hợp ô tô gắn biển số không đúng với Giấy đăng ký xe hoặc biển số xe “giả”, các trường hợp sơn, dán, “vẽ vời” làm thay đổi chữ, số; gắn thiết bị “lật” biển số; cố tình bẻ cong, bị che lấp biển số... Dù tinh vi lách luật như trên, người vi phạm chắc chắn không thể thoát khỏi bị xử lý. “Bộ Công an đang tích cực triển khai làm sạch dữ liệu về phương tiện, đồng thời việc áp dụng thu phí không dừng trên toàn tuyến cao tốc thời gian qua cũng góp phần không nhỏ trong việc phát hiện, xử lý phương tiện che/dán biển kiểm soát và sử dụng biển số kiểm soát giả”, Thượng tá Tống Đức Minh – Trưởng Phòng, Cục CSGT - Bộ Công an thông tin.

Để góp phần phòng ngừa, đấu tranh với vấn nạn dán/che biển số, các cơ quan chức năng đang nghiên cứu nâng cấp hệ thống nhận diện kiểu loại ô tô kèm biển số và kết nối với hệ thống đăng kiểm, khắc phục triệt để việc phạt nguội nhầm đối tượng. Cùng với đó, mỗi người dân cần tích cực phát hiện và gửi thông tin, hình ảnh, video-clip về các phương tiện bị dán/che biển số cho cơ quan chức năng bằng hình thức gửi trực tiếp, qua thư điện tử, cổng thông tin điện tử, trang tin điện tử hoặc đường dây nóng, bưu chính, thậm chí qua kết nối, chia sẻ dữ liệu trực tiếp với lực lượng CSGT. Xin nhấn mạnh, hình ảnh/clip do người dân cung cấp hoàn toàn có thể là căn cứ để lực lượng CSGT sử dụng để xử lý vi phạm.

                                                                                          LÊ TRUNG DŨNG