(ảnh minh họa)

Vỉa hè, nhìn từ góc độ công năng là nơi dành cho người đi bộ, là sản phẩm chuyên biệt của cộng đồng. Tuy nhiên thực tế từ lâu vỉa hè không còn thuần túy với công năng đó, mà là nơi diễn ra rất nhiều hoạt động khác. Việc vỉa hè bị chiếm dụng làm “của riêng” đã trở thành phổ biến, trong đó không chỉ có người dân, doanh nghiệp mà còn có sự tham gia của cả một số cơ quan, đơn vị.

Trong khi đó, với góc nhìn từ công năng truyền thống là dành cho người đi bộ nêu trên, nhiều năm qua hầu hết vỉa hè được xây dựng, cải tạo đều có thiết kế kết cấu chịu lực đơn giản, dưới là nền đất cát, trên là gạch ốp không kết dính. Thiết kế như vậy giả như chỉ để cho người đi bộ thì sẽ bền vững, nhưng như trên đã nói, vỉa hè không những bị chiếm dụng để sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, tập kết  phương tiện, có những phương tiện rất nặng như ô tô, chưa kể nền đất bị đào bới cải tạo các công trình ngầm khác, hoặc bị các loại rễ cây phát triển phá vỡ kết cấu.

Chính vì vậy, tuổi thọ của vỉa hè luôn rất ngắn so với quy mô các công trình công cộng, gần như không năm nào thành phố không phải triển khai các hoạt động chỉnh trang, cải tạo vỉa hè. Vấn đề này đã kéo dài nhiều năm, không chỉ tổn hao nguồn lực ngân sách, ảnh hưởng không nhỏ đến diện mạo đô thị, mà giá trị thụ hưởng dành cho người đi bộ khi tham gia giao thông cũng cơ bản không được đáp ứng hoàn hảo.

Trở lại với việc các vỉa hè đô thị đang được cải tạo, chỉnh trang. Được biết trong đợt này kết cấu nhiều tuyến hè sẽ được thay đổi, theo hướng kiên cố hơn để nâng cao tuổi thọ và giá trị thẩm mỹ. Tuy nhiên, việc triển khai trên diện rộng trong cùng thời điểm, với sự tham gia của nhiều đơn vị và thiết bị, tác động tới nhiều công trình phụ trợ khác, việc thi công ít nhiều đang ảnh hưởng tới giao thông nội đô cũng như sinh hoạt của một bộ phận người dân. Trong khi vì kiên cố hơn, nên thời gian thi công có thể sẽ kéo dài.

Mặt khác, việc thi công các tuyến hè cũng đang gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh, dịch vụ của các cơ sở, người dân “bám hè kiếm sống” đã được thừa nhận, diễn ra trong bối cảnh hoạt động này vốn dĩ đã gặp rất nhiều khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra. Thiết nghĩ, việc cải tạo, chỉnh trang vỉa hè là hết sức cần thiết, nhưng các cơ quan, đơn vị liên quan cũng cần lưu ý tới những vấn đề này, để tránh những bức xúc không cần thiết.

Và điều quan trọng nữa, đó chính là việc sử dụng, bảo tồn vỉa hè sẽ diễn ra như thế nào khi các công trình mới hoàn thành, đây là nội dung cũng không kém phần quan trọng đối với cả cộng đồng, cả người dân, doanh nghiệp và nhà quản lý.

Hoàng Minh