Bài 1:

                                                                           Xác định tầm nhìn, vị thế của Hải Phòng

        Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050 (quy hoạch) nhằm cụ thể hóa quan điểm chỉ đạo Nghị quyết 45 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển thành phố Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Bởi thế, tầm nhìn, vị thế của Hải Phòng được xác định rõ nét qua quy hoạch.

                                                                              Tầm vóc Hải Phòng

           Một trong những nội dung đầu tiên thu hút sự quan tâm của người dân thành phố là quy hoạch xác định rõ tầm nhìn đến năm 2045- 2050, Hải Phòng trở thành thành phố có trình độ phát triển cao trong nhóm các thành phố hàng đầu châu Á và thế giới. Chỉ một câu đó thôi nhưng sẽ là sự phấn đấu bền bỉ, không mệt mỏi của cả thành phố, với sự trợ giúp của Trung ương mới có thể thực hiện được. Và người Hải Phòng ngay từ bây giờ đã có thể tự hào về tầm vóc của thành phố quê hương trong tương lai.

           Với sự kế thừa các nội dung của Điều chỉnh quy hoạch chung theo Quyết định 1448 ngày 16-9-2009 của Thủ tướng Chính phủ và các quan điểm chỉ đạo trong nghị quyết 45 của Bộ Chính trị và các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch xác định rõ mục tiêu phát triển cho Hải Phòng.

       Đó là xây dựng Hải Phòng trở thành thành phố đi đầu cả nước trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá; động lực phát triển của vùng Bắc bộ và của cả nước; có công nghiệp phát triển hiện đại, thông minh, bền vững; kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại kết nối thuận lợi với trong nước và quốc tế bằng cả đường bộ, đường sắt, hàng hải, đường hàng không và đường thủy nội địa; trọng điểm dịch vụ logistics và du lịch; trung tâm quốc tế về giáo dục, đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng và phát triển khoa học - công nghệ, kinh tế biển.

     Hải Phòng là đô thị loại 1 trực thuộc Trung ương, một trọng điểm kinh tế biển của cả nước, trung tâm giáo dục, y tế và khoa học công nghệ của vùng duyên hải Bắc Bộ; là thành phố cảng xanh, văn minh, hiện đại; là đầu mối giao thông, giao lưu trong nước và quốc tế; có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng, an ninh.

      Dự báo dân số Hải Phòng đến năm 2030 khoảng 2,8 - 3,0 triệu người, dân số đô thị khoảng 2,0-2,2 triệu người, tỷ lệ đô thị hóa 74-76%; dân số đến năm 2040 khoảng 3,9-4,7 triệu người, dân số đô thị khoảng 3,2-4,0 triệu người, tỷ lệ đô thị hóa 80-86%.

           Quy hoạch cũng xác định phát triển thành phố Hải Phòng theo mô hình “Đô thị đa trung tâm và các đô thị vệ tinh”, với cấu trúc không gian: Hai vành đai - Ba hành lang - Ba trung tâm và các đô thị vệ tinh. Trong đó, hai vành đai kinh tế gồm: vành đai kinh tế ven biển phát triển dịch vụ - du lịch - đô thị hướng ra biển; vành đai kinh tế công nghiệp dịch vụ từ cảng Lạch Huyện đến phía Bắc (huyện Thuỷ Nguyên), phía Tây (dọc quốc lộ 10), phía Nam (dọc sông Văn Úc) kết nối với mạng lưới khu, cụm công nghiệp vùng đồng bằng sông Hồng và hệ thống cảng biển Hải Phòng.

        Ba hành lang cảnh quan gồm: hành lang sông Cấm, sông Lạch Tray và sông Văn Úc. Ba trung tâm đô thị và các đô thị vệ tinh gồm: trung tâm đô thị lịch sử (khu phố cũ có giá trị về lịch sử, kiến trúc và vùng phụ cận) và đô thị hành chính mới Bắc sông Cấm; trung tâm thương mại, tài chính quốc tế (CBD) ở quận Hải An và quận Dương Kinh;  đô thị sân bay Tiên Lãng. Các đô thị vệ tinh gồm các đô thị trong vùng sinh thái biển, nông nghiệp, nông thôn.

                                                                Đô thị Hải Phòng ngày càng rộng dài, rực sáng

           Theo quy hoạch, đô thị Hải Phòng sẽ có sự phát triển rất nhanh trong những năm tới, ngày càng rộng dài, rực sáng. Theo đó, Hải Phòng có 6 khu vực phát triển đô thị. Trong đó, khu A là khu vực đô thị nội đô lịch sử (thuộc các quận Hồng Bàng,Lê Chân, Ngô Quyền). Đây là các khu phố có giá trị lịch sử, kiến trúc được định hướng bảo tồn, tôn tạo các không gian, các công trình kiến trúc có giá trị cao, cải tạo cảnh quan, nâng cấp hạ tầng để tạo dựng được bản sắc của một đô thị có bề dày lịch sử tồn tại và phát triển. Đồng thời, sẽ tái thiết các khu nhà ở, chung cư cũ xuống cấp, từng bước di chuyển ra các khu chung cư mới theo hướng hiện đại, tiện nghi; tái thiết khu vực bờ Nam sông Cấm thành một dải cảnh quan đô thị văn hóa, hiện đại.

       Khu B là khu vực đô thị mở rộng phía Bắc (thuộc huyện Thuỷ Nguyên) với mục tiêu xây dựng huyện Thủy Nguyên trở thành thành thành phố  trực thuộc thành phố vào năm 2025; phát triển trung tâm hành chính, chính trị, văn hoá mới của thành phốHải Phòng gắn với đô thị mới Bắc sông Cấm. Khu vực này sẽ khuyến khích phát triển công trình cao tầng, các công trình có kiến trúc hiện đại đặc sắc. Cùng với đó, phục hồi hệ sinh thái sông Giá, sông Bạch Đằng, sông Cấm, vùng núi phía Bắc huyện Thuỷ Nguyên; khai thác tốt các yếu tố cảnh quan tự nhiên của Thủy Nguyên để phát triển đô thị sinh thái, du lịch; bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị vùng di tích lịch sử Chiến thắng Bạch Đằng Giang. Đồng thời, xây dựng trung tâm logistic cấp vùng, dịch vụ đào tạo nghề, dịch vụ y tế , trung tâm nghề cá.

       Khu C là khu vực đô thị mở rộng phía Nam và Đông Nam (các quận: Hải An, Dương Kinh, Kiến An, Đồ Sơn, huyện Kiến Thuỵ). Tại đây sẽ hình thành trung tâm mới cấp thành phố và vùng với trọng tâm là khu thương mại, tài chính (CBD) gắn với tuyến đường sắt mới Hà Nội - Hải Phòng.

       Khu D là khu vực đô thị mở rộng phía Tây (huyện An Dương). Theo đó, sẽ từng bước xây dựng huyện An Dương cơ bản đạt các tiêu chí thành lập quận vào năm 2025. Cùng với đó, bổ sung các chức năng và hạ tầng đô thị nhằm giảm tải cho trung tâm đô thị lịch sử; phát triển trung tâm dịch vụ logistics, công nghiệp trên quốc lộ 10 và quốc lộ 5.

      Các khu vực phát triển đô thị mới có khu E là khu vực phát triển phía Đông (huyện Cát Hải). Theo đó, khu E1 là đảo Cát Hải - Cái Tráp sẽ phát triển đô thị dịch vụ Cát Hải, công nghiệp, cảng biển và dịch vụ hàng hải quốc tế; mở rộng không gian về phía Nam để phát triển cảng quốc tế Lạch Huyện, công nghiệp, dịch vụ logistic, dịch vụ du lịch, bến tàu du lịch cao cấp. Khu E2 là đảo Cát Bà - Long Châu để phát triển khu du lịch quốc gia Cát Bà thành khu du lịch tầm cỡ quốc tế, khu du lịch xanh thân thiện với môi trường. Khu vực Vườn Quốc gia Cát Bà (vùng lõi) được bảo vệ nghiêm ngặt các khu vực cảnh quan sinh thái, đặc biệt là khu vực Vịnh Lan Hạ; bảo tồn các loài đặc hữu quý hiếm.

          Khu F là khu phía Đông huyện Tiên Lãng và cửa sông Văn Úc nhằm xây dựng đô thị mới Hùng Thắng phù hợp với tiến trình xây dựng sân bay Tiên Lãng. Đồng thời phát triển hệ thống cảng sông Văn Úc, công nghiệp, logistics và phát triển cảng Nam Đồ Sơn. Dự báo đến năm 2040, Hải Phòng có các khu đô thị khác nữa như: đô thị Vĩnh Bảo, Tam Cường, Tiên Lãng, Hùng Thắng, An Lão, Trường Sơn, Quảng Thanh, Lưu Kiếm, Minh Đức, Cát Hải, Cát Bà, Xuân Đám, Phù Long.

          Đối với khu vực nông thôn, theo quy hoạch, thành phố sẽ hoàn thành chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn cấp huyện. Đồng thời, xây dựng nông thôn mới tiệm cận với tiêu chí của đô thị, tạo điều kiện để nông thôn tham gia vào quá trình đô thị hoá. Tại huyện đảo Bạch Long Vỹ sẽ hình thành trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá và tìm kiếm cứu nạn, phát triển dịch vụ du lịch và hàng hải gắn với an ninh quốc phòng.

Về định hướng phát triển vùng không gian ven biển, quy hoạch ưu tiên phát triển các chức năng cảng, dịch vụ cảng, khai thác cải tạo luồng lạch, hệ thống đường dây đường ống kỹ thuật, không gian du lịch, vui chơi giải trí và bảo tồn hệ sinh thái rừng ngập mặn. 

          Đáng chú ý, quy hoạch chỉ rõ: đến năm 2040, đất cây xanh- thể dục thể thao đô thị khoảng 14.200-15.000 ha, chiếm 20-21% đất xây dựng đô thị. Trong đó, cây xanh công viên sử dụng công cộng khoảng 4400-4800 ha. Quy hoạch cũng xác định không chuyển đổi quỹ đất công viên cây xanh hiện hữu sang mục đích khác và phát triển các khu công viên cây xanh, thể dục thể thao tập trung trong khu đô thị mới bắc sông Cấm; công viên Hồ Đông; công viên Đồng Hòa; công viên biển  Dương Kinh; công viên biển Đồ Sơn; công viên ven sông Rế- An Dương. Đồng thời phát triển sân gôn (khu vực Cát Bà, Đồ Sơn, Vũ Yên, Thủy Nguyên, An Lão); các công viên chuyên đề khác ở vùng núi An Lão, vùng đệm Cát Bà, Long Châu, đảo Dáu, vùng núi Thủy Nguyên, Tiên Lãng, Kiến Thụy…

      Về định hướng phát triển hạ tầng đô thị thông minh, Hải Phòng sẽ xây dựng chiến lược phát triển hạ tầng thông tin băng thông rộng, tạo nền tảng cốt lõi phát triển đô thị thông minh. Xây dựng trung tâm điều hành đô thị thông minh tại các đô thị mới; trung tâm ứng dụng chương trình kỹ thuật số, trung tâm dữ liệu Bigdata khu vực Đông Nam Á ở Dương Kinh. Đề xuất xây dựng mới khu vực công nghiệp công nghệ thông tin (công nghiệp ICT) ở Nam Đình Vũ, Kiến Thụy, Tiên Lãng.

         Đảm bảo đáp ứng 100% nhu cầu về dịch vụ thông tin, viễn thông của người dân và các hoạt động trên địa bàn thành phố. Xây dựng mới và cải tạo dung lượng mạng lưới cáp quang tốc độ cao phủ khắp thành phố, đặt trung tâm mạng ở tất cả các quận huyện.

          Cùng với đó, nghiên cứu ứng dụng công nghệ số vào công tác quy hoạch đô thị, quản lý và vận hành hệ thống hạ tầng đô thị, các dịch vụ công, các hoạt động xây dựng phát triển đô thị theo quy hoạch và trong các lĩnh vực kinh tế khác. Đặc biệt, quy hoạch định hướng thiết kế đô thị tổng thể của Hải Phòng là xây dựng một “Đô thị hướng sông - Đô thị hướng biển” là hình ảnh, chủ đề cho mọi giải pháp thiết kế đô thị mức tổng thể cũng như chi tiết; iến tạo không gian kiến trúc cảnh quan “Đô thị hàng hải toàn cầu” với hạ tầng hiện đại, thông minh với ba trụ cột phát triển gồm: Cảng - Công nghiệp - Du lịch, dịch vụ.

        Như thế, người dân Hải Phòng ngay từ bây giờ đã có thể hình dung được tương lai phát triển tại khu vực mình đang sinh sống; trào dâng xúc cảm, niềm tự hào vì đô thị Hải Phòng ngày càng rộng dài rực sáng, xứng tầm là một trong những thành phố hàng đầu châu Á và thế giới./.

    (Còn tiếp)

                                                                                                                                         Hồng Thanh