Thực hiện thanh tra đột xuất bên cạnh thanh tra theo kế hoạch

Về Luật Thanh tra, đại biểu Quốc hội cho rằng, khi sắp xếp cơ quan trong hệ thống thanh tra cũng sẽ tăng cường kiểm tra chuyên ngành, bên cạnh đó còn công tác giám sát của cơ quan dân cử và Mặt trận Tổ quốc. Do đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu bổ sung nguyên tắc tránh chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm toán, kiểm tra, giám sát để tránh ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Bên cạnh đó, đề nghị có quy định để làm sao xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan thanh tra và ủy ban kiểm tra các cấp, khi một vụ việc có dấu hiệu vi phạm, cơ quan nào tiến hành trước, cơ quan nào tiến hành sau. Đại biểu Quốc hội cũng đề nghị không quy định “ngày làm việc” như dự thảo luật vì sẽ  kéo dài thời gian thanh tra,  ảnh hưởng đến hoạt động của đối tượng thanh tra, cơ quan, doanh nghiệp. Một cuộc thanh tra, đặc biệt là thanh tra giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo thì kiểm tra, xác minh, kết luận giải quyết càng nhanh càng tốt, không nên để kéo dài, do đó, đại biểu kiến nghị nên quy định thời hạn thanh tra như luật hiện hành.

Liên quan đến trình tự, thủ tục tiến hành cuộc thanh tra (Điều 21), có đại biểu  băn khoăn khi dự thảo lược bỏ hoàn toàn quy định về trình tự cuộc thanh tra chuyên ngành. Theo đại biểu, nội dung này chưa phù hợp, bởi lẽ việc sắp xếp hệ thống thanh tra chỉ chấm dứt hoạt động các cơ quan thanh tra chuyên ngành (trừ một số bộ, ngành), nhưng chức năng thanh tra chuyên ngành vẫn tiếp tục được thực hiện. Đơn cử, Thanh tra Bộ Công an hiện vẫn thực hiện các cuộc thanh tra chuyên ngành đặc thù. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định quy định về tổ chức và hoạt động Thanh tra Công an nhân dân.

Nếu dự thảo luật không có quy định riêng cho trình tự thanh tra chuyên ngành, thì sau khi luật có hiệu lực, các cơ quan như Thanh tra Bộ Công an sẽ buộc phải áp dụng quy trình thanh tra hành chính – một quy trình vốn không phù hợp về bản chất, mục tiêu và phương thức thực hiện của thanh tra chuyên ngành.

Từ đó,  kiến nghị sửa đổi Điều 21 theo hướng kế thừa Điều 49 và Điều 50 của Luật hiện hành, đồng thời bổ sung quy định: trường hợp để đáp ứng yêu cầu quản lý đặc thù của ngành, lĩnh vực, theo đề nghị của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan thuộc Chính phủ, Chính phủ quy định trình tự, thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra thuộc lĩnh vực đó.

Về hình thức thanh tra, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung thêm chủ thể phát hiện dấu hiệu vi phạm để tiến hành thanh tra đột xuất, đồng thời, bổ sung các tiêu chí, quy định để có cơ chế tổ chức kế hoạch thanh tra đột xuất cho phù hợp để tránh tùy nghi trong tổ chức thực hiện ở các đơn vị được thanh tra.

Đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cần bổ sung việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của đối tượng thanh tra; bổ sung kế hoạch thanh tra công khai và chia sẻ thông tin với cơ quan kiểm toán Nhà nước và các cơ quan quản lý có liên quan trong quá trình thanh tra để đảm bảo tính thống nhất khi thực hiện.

Trường hợp phát hiện có sự trùng lắp, chồng chéo, cơ quan thanh tra cấp trên có trách nhiệm phối hợp điều chỉnh hoặc tạm dừng kế hoạch thanh tra để đảm bảo rõ ràng, hiệu quả, tránh gây phiền hà cho đối tượng thanh tra.

 Một số đại biểu đặt vấn đề, tại sao không có những quy định thoáng hơn để có thể thanh tra đột xuất được nhiều hơn là thanh tra kế hoạch. Bởi lẽ, thanh tra kế hoạch bị hạn chế rất nhiều các yếu tố bất ngờ.

Ví dụ, trước vấn đề về sữa giả, thực phẩm chức năng giả, Thủ tướng yêu cầu ra quân để xử lý, nhưng thực tế, lực lượng thanh tra đi đến đâu, hàng hóa lại bị giấu, các nhà thuốc tìm cách đối phó. Rất khó để có thể bắt quả tang khi làm một việc có kế hoạch và rầm rộ thông tin từ trước. Đại biểu mong muốn, sửa đổi luật theo hướng làm sao để thanh tra được hiệu quả, khắc phục những tồn tại cũ.

Xây dựng các trường học xã hội chủ nghĩa

Thảo luận tổ, đồng chí Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng nhấn mạnh, 2 nghị quyết về giáo dục rất cần thiết, vấn đề là cách làm phải hiệu quả, chống thất thoát, bảo đảm công bằng, tiện lợi, dễ làm. Theo thống kê, hiện có 10 địa phương miễn học phí cho bậc phổ thông.

Trong đó, Hải Phòng đi đầu và vừa qua ban hành tiếp nghị quyết hỗ trợ học phí, chi phí đào tạo học nghề cho 9 ngành nghề. Hải Phòng cũng vừa phối hợp với Tạp chí Cộng sản tổ chức hội thảo tại Hà Nội về xây dựng mô hình chủ nghĩa xã hội gắn với con người xã hội chủ nghĩa giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo. Theo đó, giáo dục là một trong những nội dung được tập trung cao thực hiện với nhiều cơ chế, chính sách thiết thực.

Cụ thể, Hải Phòng sẽ  tính toán lựa chọn một số trường, cấp học,  đầu tư cơ sở khang trang rộng rãi đúng chuẩn, thậm chí vượt chuẩn; lựa chọn đội ngũ giáo viên; xác định nội dung chương trình, không chỉ thuần túy dạy kiến thức mà dạy kỹ năng, đạo đức, đặc biệt là giáo dục lòng yêu nước.  

Bên cạnh đó, tập trung xây dựng môi trường sống cả môi trường tự nhiên và môi trường xã hội; thành phố đang thực hiện chuyển đổi xanh; xây dựng thành phố không ma túy; Hải Phòng đứng đầu cả nước về chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI năm 2024… Từ đó, giữ chân người Hải Phòng ở lại xây dựng và phát triển thành phố và thu hút nguồn nhân lực tốt các nơi về với Hải Phòng.

Đại biểu Tống Văn Băng (Hải Phòng) góp ý về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi. Theo đại biểu, mầm non chia 2 nhóm: nhà trẻ; mẫu giáo. Số lượng các cháu nhà trẻ hiện có khoảng 700.000; mẫu giáo hơn 4 triệu cháu. Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều  cơ sở mầm non bao gồm cả nhà trẻ và mẫu giáo.

Do đó, đại biểu đề nghị  nghị quyết có thể xác định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em bao gồm cả nhà trẻ và mẫu giáo vì con công nhân độ tuổi nhà trẻ dưới 36 tháng rất cần được chăm sóc. Trong trường hợp không thực hiện được với nhà trẻ thì nghị quyết chỉ cần quy định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo, không cần thiết phải nêu rõ “từ 3-5 tuổi” vì Luật Giáo dục quy định độ tuổi mẫu giáo 3-6 tuổi./.

 Hồng Thanh