Kỳ 3: Chủ động để hội nhập

Cần sự bứt phá mạnh mẽ từ các doanh nghiệp nhỏ và vừa của thành phố

Nói cách khác, mỗi tổ chức, doanh nghiệp hay người liên quan đều phải hiểu rõ EVFTA, để đem đến cho mình những lợi ích thiết thực, chứ không phải sự kỳ vọng một cách mơ hồ.

Thời gian gần đây, ngành công thương đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về EVFTA, nhằm cung cấp thông tin chuyên sâu về Hiệp định này cho người dân, cộng đồng doanh nghiệp và các cơ quan quản lý.

Theo Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, với hàng loạt các Hiệp định thương mại tự do và khuôn khổ hội nhập cả song phương và đa phương mà Việt Nam đã đàm phán ký kết, phê chuẩn và tổ chức triển khai, đến nay, chúng ta có được tiến trình hội nhập hoàn chỉnh và toàn diện, đón bắt kịp thời xu thế phát triển chung của thế giới.

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nêu rõ, những FTA thế hệ mới như CPTPP hay EVFTA là những miếng ghép giúp Việt Nam hoàn thiện dần chiến lược hội nhập.

Đây là công cụ và nền tảng quan trọng để giúp Việt Nam tiếp tục cải cách, hoàn thiện thể chế pháp luật để tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả quản trị quốc gia cũng như tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền theo hướng văn minh dân chủ và phát triển. Như vậy vẫn biết là tham gia sân chơi mới sẽ gặp nhiều trở ngại, nhưng hội nhập cũng là kiến trúc thượng tầng của cả nước, dù muốn hay không, Hải Phòng và các địa phương khác đều phải nhập cuộc.

Cần phải thấy rằng, Việt Nam đã nỗ lực với tính trách nhiệm và cầu thị rất cao khi tham gia đàm phán các hiệp định thương mại tự do, thể hiện rõ nhất là việc sửa đổi, ban hành hệ thống pháp luật liên quan, mở đường cho việc thực hiện các cam kết với đối tác. Bên cạnh cắt giảm các dòng thuế theo lộ trình, các thủ tục hành chính cũng được cải cách mạnh mẽ.

Chẳng hạn Hải Phòng cùng với TP Hồ Chí Minh là 2 địa phương đi đầu cả nước trong việc triển khai mô hình “hải quan điện tử”, đã góp phần rút ngắn thời gian thông quan, giảm các yêu cầu về các giấy tờ kê khai nhằm tạo thuận lợi tối đa cho thương mại.

Những năm gần đây, Hải Phòng đã tập trung cao cho công tác cải cách hành chính, thực hiện việc rà soát, cập nhật và ban hành 100% bộ thủ tục hành chính với thuộc thẩm quyền giải quyết ở các lĩnh vực.

Bên cạnh đó, đã đổi mới và thực hiện có hiệu quả mô hình “một cửa”, “một cửa liên thông”; triển khai xây dựng mô hình chính quyền điện tử ở một số địa phương, xúc tiến triển khai xây dựng mô hình chính quyền điện tử thành phố; áp dụng thực hiện quy trình ISO với giải quyết thủ tục hành chính tại 100% sở, ngành, UBND quận, huyện và các phường, xã, thị trấn…

Xếp hạng chỉ số cải cách hành chính của thành phố luôn đứng trong tốp đầu cả nước, đây chính là cơ sở quan trọng để Hải Phòng sẵn sàng hội nhập, nhất là trong lĩnh vực thu hút đầu tư cũng như giữ chân các nhà đầu tư.

Thực hiện Nghị quyết đại hội 15 Đảng bộ thành phố, Hải Phòng đã đẩy mạnh hai định hướng lớn là điều chỉnh cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng. Trong đó chuyển từ tăng trưởng chiều rộng hiện nay sang tăng trưởng theo chiều sâu, dựa trên những ngành tham gia mạng sản xuất toàn cầu, chế biến sâu, có giá trị gia tăng cao, thân thiện với môi trường. 

Nâng dần tỷ trọng đóng góp của yếu tố TFP trong tốc độ tăng trưởng GDP, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, phát triển sản xuất công nghệ cao, công nghiệp phụ trợ.

Tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng kết nối với thị trường thế giới, đồng thời coi trọng thị trường trong nước; thay đổi cơ cấu sản phẩm xuất khẩu; nâng cao hiệu quả kinh tế, khả năng cạnh tranh của hàng xuất khẩu; mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu... Đó là lời giải mang tính vĩ mô cho bài toán hội nhập.

Gần đây, chúng ta nói nhiều đến việc hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia các Hiệp định thương mại tự do, nhưng thực tế, với những gì đang hiển hiện, hệ thống các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố rất khó nhập cuộc khi chưa đủ năng lực hoặc không tham gia vào các chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị mang tính quốc tế.

Điều này thể hiện rất rõ trong các chỉ số kinh tế được thống kê định kỳ, vì vậy bản thân những người trong cuộc, cả doanh nghiệp và nhà quản lý cần nhiều hơn tư duy mang tính cách mạng thực sự.

 Để chuyển hóa từ định hướng vĩ mô, thiết nghĩ thành phố cần có sự đánh giá toàn diện năng lực thực sự của nền kinh tế Hải Phòng, rà soát hoạt động của từng khu vực sản xuất, dịch vụ và hệ thống các doanh nghiệp.

Chẳng hạn về công nghiệp, phân loại theo khu vực kinh tế (nhà nước, tư nhân và nguồn vốn FDI) và phân ngành sản xuất; về nông nghiệp là khả năng cung cầu và sự kết nối lưu thông, cũng như tác động của nguồn lực cả khu vực Duyên hải; về dịch vụ là hạ tầng và năng lực cung ứng các dịch vụ về thương mại, vận chuyển, lưu trú, du lịch…

Trên cơ sở khảo sát, dự báo và đưa ra các kịch bản giả định từ thực tiễn, có phương án đối phó với tác động của hội nhập, mới có thể đem lại hiệu quả cho tái cơ cấu kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng.

Mặt khác, về phía các doanh nghiệp cũng phải nhận thức rõ hơn những cơ hội và thách thức, có kịch bản và phương án cho riêng mình chứ không thể chỉ là “tự bơi” theo phương châm “nước nổi, bèo nổi”. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng mạnh mẽ, nhiều kết cấu kinh tế hội nhập truyền thống đã bị phá vỡ.

Trước mắt, dòng dịch chuyển nguồn vốn đầu tư và công nghệ đang bắt đầu khởi động, đây là cơ hội lớn đối với Việt Nam, khi chúng ta đã đạt được thành tích ngoạn mục trong việc khống chế dịch bệnh.

  Hoàng Minh (Còn nữa)