Trong thời đại ngày nay, văn hóa ngày càng khẳng định vai trò cầu nối giữa các dân tộc, nâng cao hiểu biết lẫn nhau, là động lực của sự phát triển bền vững, tăng cường uy tín quốc gia, tạo tiền đề thúc đẩy hợp tác phát triển. Sức mạnh văn hóa được ví như “quyền lực mềm” được nhiều quốc gia sử dụng thành công để truyền bá hình ảnh của mình ra thế giới, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội trên thế giới.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, dưới sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến lĩnh vực văn hóa, trong nhiệm kỳ này cụm từ văn hóa được các đồng chí lãnh đạo các cấp ủy Đảng, các ban, bộ ngành cụ thể hóa, xây dựng thành các chương trình hành động.

Trong đó, điểm nhấn là Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng về lĩnh vực văn hóa; Hội thảo "80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam - Khởi nguồn và động lực phát triển"; các Hội thảo văn hóa về thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển văn hoá... mới đây nhất Quốc hội đã ban hành Nghị quyết Phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác hoàn thiện thế chế, ở nhiệm kỳ này, Bộ VHTTDL được giao chủ trì xây dựng và đã được Quốc hội thông qua 4 luật, 1 nghị quyết, Chính phủ ban hành nhiều nghị định quan trọng tạo cơ hội cho văn hóa phát triển.

Trong những năm vừa qua, các giá trị văn hóa Việt Nam đã lan tỏa ra thế giới, đóng góp với nền văn minh của nhân loại, có thể kể đến một số thành tựu tiêu biểu. Trong đó, tổng số danh hiệu về văn hóa được UNESCO công nhận tại Việt Nam là 37 bao gồm 8 di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 16 di sản văn hóa phi vật thể, 4 di sản tư liệu thế giới, 6 di sản tư liệu khu vực Châu Á-Thái Bình Dương, 3 danh hiệu Thành phố sáng tạo UNESCO.

Hiện nay, Việt Nam có 7 nhân vật lịch sử được UNESCO vinh danh là Nguyễn Trãi (1980-kỷ niệm 600 năm ngày sinh Nguyễn Trãi), Hồ Chí Minh (1990-kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh), Nguyễn Du (2015-kỷ niệm 250 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du), Chu Văn An (2019-kỷ niệm 650 năm ngày mất Nhà giáo Chu Văn An), Nguyễn Đình Chiểu (2021-kỷ niệm 200 năm ngày sinh Danh nhân Nguyễn Đình Chiểu), Hồ Xuân Hương (2021-kỷ niệm 200 năm ngày mất của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương) và Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác (2023-kỷ niệm 300 năm Ngày sinh Danh y Hải Thượng Lãn ông).

Những danh hiệu này đã góp phần lan tỏa những giá trị văn hóa, tư tưởng của Việt Nam mang tầm phổ quát toàn cầu. Các lĩnh vực Mỹ thuật, triển lãm, văn học, nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, võ thuật, thời trang… cũng đạt nhiều thành tựu lớn.

Phát biểu tại Hội thảo, đồng chí Trần Thị Hoàng Mai, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch cho biết, Từ năm 2015 đến nay, với mục tiêu xác định công tác thông tin đối ngoại là nhiệm vụ nhiệm trọng tâm, cần thiết nhằm góp phần xây dựng, quảng bá, mở rộng mối quan hệ hợp tác giữa thành phố Hải Phòng với các tỉnh, thành phố của nước bạn trên mọi lĩnh vực, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng đã chỉ đạo tổ chức tuyên truyền các văn bản về công tác văn hoá đối ngoại, hội nhập quốc tế. Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã chủ động tham mưu cho thành phố tổ chức tốt các hoạt động thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ của ngành nhằm tăng cường các hoạt động giao lưu văn hoá, thể thao chất lượng và hiệu quả.

Nhiều hoạt động văn hóa đối ngoại đã được diễn ra tại Hải Phòng như: chương trình biểu diễn của nhóm múa cổ điển Ấn Độ Odissi Dance; chương trình múa đương đại của Đại sứ quán Italya; “Lễ hội Văn hoá và Ẩm thực Bỉ” trong các năm 2019, 2023, 2024; Đoàn nghệ thuật không quân Hoa Kỳ Pacific Brass; tham gia Hội thảo “Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) và cơ hội xuất khẩu cho doanh nghiệp”…

Chương trình đêm hội “Hải Phòng – bừng sáng miền di sản và trao bằng Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà” với sự quan tâm, góp mặt của đông đảo bạn bè quốc tế: các Đoàn Chính quyền địa phương nước ngoài, Phái đoàn thường trực các quốc gia thành viên của Ủy ban Di sản thế giới tại Paris (Pháp), Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) tại Thụy Sỹ, Liên minh bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) tại Việt Nam, các Đại sứ quán các nước tại Việt Nam…

Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Hải Phòng - Đón nhận danh hiệu “Thành phố Anh hùng” được tổ chức trọng thể và Lễ hội Hoa Phượng Đỏ - Hải Phòng 2025 với quy mô hoành tráng, nội dung phong phú và đậm đà bản sắc để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng Nhân dân, đại biểu, du khách và bạn bè trong nước, quốc tế.

Thành phố Hải Phòng đã phối hợp với kênh truyền hình CNN để quảng bá cho di sản thiên nhiên thế giới quần đảo Cát Bà trong thời gian vừa qua là một minh chứng sinh động về quốc tế hóa văn hóa Việt Nam

Nhiều đoàn làm phim trong và ngoài nước đã chọn Hải Phòng làm địa điểm quay cho các tác phẩm điện ảnh như: các hãng làm phim quảng cáo: Công ty Cam đón đoàn chuyên gia Trung Quốc, Eccholine (Bỉ), Công ty TNHH TAKE; Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện chương trình hành trình khám phá…

Nhiều Liên hoan phim đã được tổ chức tại Hải Phòng như: Liên hoan Phim Nhật Bản năm 2022; Liên hoan phim Đức năm 2019; Liên hoan phim Ấn Độ năm 2024.....

Thời gian qua Hải Phòng cũng là địa phương được lựa chọn đăng cai nhiều  sự kiện văn hóa, thể thao  quốc tế như: Liên hoan âm nhạc ASEAN, Triển lãm đồ họa  các  nước ASEAN, đăng cai môn đua thuyền Rowing và Canoeing/Kayak  trong chương trình Đại hội Thể thao Đông Nam Á (SEA Games) lần thứ 31...

Về Mỹ thuật: Các cuộc  thi sáng tác mỹ thuật trong các năm gần đây đã thu hút sự tham gia của các họa  sỹ, nhà điêu khắc nước ngoài như: cuộc thi sáng tác biểu tượng Hải Phòng, trại điêu khắc quốc tế; dự án vẽ tranh tường với Đại sứ quán Colombia. Nhiều cuộc Triển lãm mỹ thuật quốc tế được tổ chức như: giao lưu Hải Phòng (Việt Nam) –Qwangju (Hàn Quốc) 2022; Triển lãm của các họa sỹ Công hòa Séc...

Thực hiện công tác ngoại giao và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa và để quảng bá hình ảnh về vùng đất, con người, lịch sử, văn hóa, tiềm năng của thành phố Hải Phòng đến bạn bè quốc tế, từ đó đẩy mạnh thu hút đầu tư, hợp tác phát triển toàn diện về kinh tế - xã hội giữa thành phố với nước ngoài ngày càng hiệu quả, thiết thực, nhiều đoàn nghệ thuật  của thành phố đã tham gia các sự kiện văn hóa  tại nước ngoài và giành nhiều giải thưởng, Huy chương...

Hoạt động văn hóa, nghệ thuật đã tham gia  vào các  sự kiện chính trị đối ngoại của thành phố như: Tiếp  đoàn lãnh đạo cấp cao Triều Tiên trong Hội  nghị thượng đỉnh Mỹ Triều; Tiếp đoàn lãnh đạo cấp cao Cộng hòa dân chủ Nhân dân Lào...

Trong thời gian tới, Hải Phòng tiếp tục phát huy sức mạnh mềm để góp phần  khẳng định vị trí quan trọng trong nền  chính trị Thế giơi, nền kinh tế toàn cầu và văn minh nhân loại. Trong đó, hoàn thiện hồ sơ trình UNESCO vinh danh danh nhân văn hóa - Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm;  nghệ thuật Chèo  và danh sách di sản văn hóa phi  vật  thể địa diện của nhân loại...

Hội thảo cũng ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp từ các học giả, chuyên gia và đại diện các địa phương, nhằm hoàn thiện Đề án cả về lý luận và thực tiễn. Trong đó, việc định hình rõ khái niệm, xác định đúng vai trò, mối quan hệ giữa văn hóa và đối ngoại, giữa gìn giữ bản sắc và tiếp biến có chọn lọc tinh hoa thế giới được nhấn mạnh như nền tảng để văn hóa Việt Nam hội nhập một cách tự tin, chủ động và hiệu quả.

VŨ DUYÊN