Dịch vụ cảng tiếp tục khẳng định là ngành mũi nhọn trong chiến lược phát triển kinh tế biển của Hải Phòng

Thành công ngay những ngày đầu

Vào thời điểm người Pháp thành lập thành phố Hải Phòng ngày 19-7-1988, vị trí địa lý của Hải Phòng đã mang tầm chiến lược, và ngay từ khi hình thành, Hải Phòng đã có quy mô sánh ngang hàng với Hà Nội, Sài Gòn, nằm trong nhóm những thành phố lớn nhất Đông Dương.

Tiếc rằng, sau khi Hiệp định Geneve được ký kết, cũng bởi vị thế chiến lược mà Hải Phòng là nơi tập kết 300 ngày theo Hiệp định. Trong thời gian này, người Pháp đã triệt thoái nguồn lực của thành phố, khi lực lượng cách mạng vào tiếp quản Hải Phòng ngày 13-5-1955, nền kinh tế thành phố chỉ còn lại đống đổ nát.

Nhưng với những nỗ lực diệu kỳ, các cơ sở kinh tế thành phố đã nhanh chóng được phục hồi. Hệ thống cảng biển hoạt động trở lại, trở thành đầu mối kết nối giao thương giữa miền Bắc với các nước anh em. Ngành xi măng Hải Phòng cung cấp vật liệu nòng cốt cho hầu hết các công trình xây dựng của miền Bắc lúc đó.

Cơ khí Hải Phòng đã tự chủ chế tạo được nhiều sản phẩm mới như tàu hút bùn, máy làm lạnh, máy bơm… và nhiều chi tiết chính xác khác. Những con tàu “không số” được đóng tại Hải Phòng đã thực hiện sứ mạng đặc biệt, làm nên “đường mòn Hồ Chí Minh trên biển” huyền thoại.

Trong kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965), Hải Phòng đã có bước phát triển tột bậc về công nghiệp hóa. Nhiều thương hiệu sản phẩm của Hải Phòng không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn được xuất khẩu sang thị trường nước ngoài, như nhựa Thiếu niên Tiền Phong; sơn Hải Phòng; nước mắm Cát Hải; đồ hộp Hạ Long; tàu Bạch Đằng; thảm len Hàng Kênh; hóa chất Minh Đức, Sông Cấm…

Sau ngày đất nước thống nhất, dù bị tàn phá nặng nề cũng như mất mát to lớn cả người và của cho cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại của dân tộc, nhưng Hải Phòng đã nhanh chóng bước vào công cuộc tái thiết. Trước muôn vàn thử thách, với tinh thần phát huy dân chủ, dựa vào dân, bám sát cơ sở, thành phố đã có những bước đi đột phá trong sản xuất kinh doanh.

Giai đoạn 1975 – 1985, bên cạnh những mô hình kinh tế nằm trong thỏa ước khối XHCN, thành phố đã có định hướng xây dựng cơ sở hạ tầng mang tính chiến lược cho tương lai. Đây là nét mới mang tính phát huy nội lực cao, mà điển là công tác lấn biển, biến cả vùng đảo bãi lầy Đình Vũ thành bán đảo. Cho đến ngày nay, khi Đình Vũ – Cát Hải đang thay da đổi thịt mạnh mẽ, mới thấy hiệu quả kinh tế mang tính chiến lược thời kỳ ấy.

Còn trên lĩnh vực nông nghiệp, mô hình khoán mới táo bạo ở Đoàn Xá (Kiến Thụy) là cơ sở thực tiễn quý báu, để Bộ Chính trị ra Nghị quyết 10 – NQ/TƯ (gọi tắt là Khoán 10).

Ngày càng nhiều mô hình trung tâm thương mại hiện đại làm thay đổi diện mạo kinh tế thành phố

Dấu ấn 35 năm đổi mới

Bước ra từ cuộc thử thách lớn, thực hiện hiệu quả đường lối đổi mới, mở cửa kinh tế của Đảng, Hải Phòng đã trở thành một trong những địa phương đi đầu trong cả nước. Trong đó phát triển cảng biển có thể coi là một trong những lĩnh vực ngoạn mục của thành phố. Từ “6 kho” thời Pháp thuộc, đến nay cảng biển Hải Phòng có gần 40 doanh nghiệp, lượng hàng hóa qua cảng đã đạt trên 100 triệu tấn mỗi năm.

Nói đến phát triển kinh tế Hải Phòng giai đoạn đổi mới, không thể không kể đến cú bứt phá của thu hút đầu tư nước ngoài. Với việc mạnh dạn quy hoạch và triển khai xây dựng 19 dự án khu công nghiệp, thành phố hiện đứng trong nhóm dẫn đầu cả nước về kêu gọi đầu tư vốn cả trong và ngoài nước.

Nhiều khu cụm công nghiệp đã phát huy hiệu quả như Nomura, VSIP, Tràng Duệ, Đình Vũ – Cát Hải, Tân Liên... Điều quan trọng là sau một thời gian tiếp nhận các dự án đầu tư phát triển có phần ồ ạt, thành phố đã mở hướng đi tới bền vững. Với cấu trúc mang tính tương hỗ, hạ tầng cơ sở vật chất luôn song hành với thành quả kinh tế xã hội, hoàn chỉnh quy mô đô thị, phát triển mạng lưới giao thông 5 tuyến đồng bộ.

Có thể nói, chưa có thời điểm nào thành phố lại có những bước đột phá chiến lược như trong những năm gần đây, nổi bật nhất là trên lĩnh vực phát triển hạ tầng, tạo đà cho phát triển kinh tế. Bên cạnh việc quy hoạch, xây dựng hàng loạt các khu cụm công nghiệp như đã nêu, các dự án trọng điểm lần lượt được đưa vào khai thác, đang khẳng định vị trí chiến lược của Hải Phòng trong tam giác kinh tế trọng điểm, trung tâm kinh tế vùng duyên hải phía Bắc.

Thành phố đang trở mình mạnh mẽ, lấy nền tảng vị thế làm điểm tựa phát triển, kết quả ngày càng rõ nét, không gian kinh tế thành phố được mở rộng, thị trường xuất khẩu vươn tới 118 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngành dịch vụ du lịch, dịch vụ xã hội cũng đóng góp vào bản đồ kinh tế thành phố nhiều sắc màu, với hàng trăm doanh nghiệp được chuyển đổi mô hình hoặc thành lập mới.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả to lớn, thành phố còn không ít những thách thức cần phải vượt qua. Về tổng thể, những nỗ lực phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh chính là bản chất và xu thế tất yếu của phong trào thi đua, nên Hải Phòng nỗ lực thì các địa phương khác cũng đang nỗ lực, đòi hỏi chúng ta nhìn nhận đúng hoàn cảnh để phát triển.

Với độ mở lớn và hội nhập ngày càng sâu trong tiến trình toàn cầu hóa, đặc biệt là sự phá vỡ nhiều kết cấu truyền thống do tác động toàn cầu của dịch bệnh Covid-19, vị thế cũng mang đến cho Hải Phòng những tác động không mong muốn từ bên ngoài.

Nhất là trong bối cảnh các nền kinh tế thế giới cũng đang tái cấu trúc, nhiều nguồn vốn FDI vận hành ngược có thể sẽ là một xu hướng bất lợi. Trong khi nguồn lực đầu tư của Nhà nước cũng như tư nhân còn hạn chế; một bộ phận không nhỏ doanh nghiệp thành phố đang gặp khó khăn do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới; sức cạnh tranh hàng hóa nội địa còn yếu… Đó là những bài toán đang cần tìm lời giải.

Dù còn nhiều điều phải làm, thách thức đến từ cả khách quan lẫn chủ quan, nhưng lịch sử đã chứng minh Hải Phòng luôn đi đầu về tinh thần quả cảm vượt khó và sáng tạo. Kinh nghiệm cho thấy, chúng ta đã tìm được hướng đi phù hợp, sẽ tự tin bứt phá ngoạn mục trong tương lai, đó chính là kỳ vọng và quyết tâm của toàn Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân thành phố.

./.