17:49 06/03/2025 Từ ngày 6 đến 8/3 (tức mùng 7 đến 9/2 năm Ất Tỵ), Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân năm 2025 được tổ chức tại đền Nghè, đình An Biên và khu vực quảng trường tượng đài Nữ tướng Lê Chân. Những ngày này, không khí trong ngõ, ngoài phố trên địa bàn quận luôn tưng bừng, náo nhiệt. Không chỉ mang tính gắn kết cộng đồng, giữ gìn và phát huy nét văn hóa đặc trưng, lễ hội còn khơi dậy trong mỗi người tình yêu, lòng tự hào và ý thức hướng về quê hương nguồn cội…
Tôn vinh vị Thành hoàng đất Cảng
Trên địa bàn quận Lê Chân hiện có 18 di tích, trong đó có 9 di tích xếp hạng cấp quốc gia và 8 di tích xếp hạng cấp thành phố. Bên cạnh các di tích lịch sử gắn liền với Nữ tướng Lê Chân như: Đền Nghè, Đình An Biên, còn có những điểm di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật được Trung ương và thành phố xếp hạng, như: đình Hàng Kênh, chùa Dư Hàng, đình Dư Hàng, đình Niệm Nghĩa…
Đặc biệt, quận có một di sản văn hóa được ghi vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đó là Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân. Đây được xem là những tài nguyên để phát triển du lịch văn hóa tâm linh và là điểm đến của nhiều du khách khi đến với quận Lê Chân và thành phố Hải Phòng.
Theo thần tích, Nữ tướng Lê Chân nguyên quán ở xã An Biên, huyện Đông Triều, phủ Kinh Môn, xứ Hải Dương (nay là xã Thủy An, huyện Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh). Bà là người có nhan sắc, giỏi võ nghệ, có tài thơ phú nên tiếng đồn đến thái thú nhà Hán là Tô Định. Toan lấy bà làm thiếp nhưng bị cha mẹ bà cự tuyệt nên Tô Định đã ra tay sát hại họ. Sau đó, bà Lê Chân bỏ quê đến vùng An Dương, cửa sông Cấm khai hoang, lập ấp mới, đặt tên là làng Vẻn, sau đổi thành trang An Biên - tiền thân của Hải Phòng ngày nay.
Khoảng năm 40 sau Công nguyên, khi Hai Bà Trưng dựng cờ khởi nghĩa, bà cùng nghĩa quân ở căn cứ An Biên gia nhập đội quân khởi nghĩa đánh đuổi xâm lăng. Khởi nghĩa thắng lợi, bà được phong Thánh Chân Công chúa, giữ chức Chưởng quản binh quyền nội bộ, đứng ra tổ chức, luyện tập quân sĩ, gia tăng sản xuất. Khi Mã Viện đem quân sang phục thù, nghĩa quân chống trả quyết liệt nhưng không bảo toàn được lực lượng nên bà trầm mình xuống sông để bảo toàn danh tiết. Sau khi bà tuẫn tiết, người dân An Biên dựng đền thờ Thánh mẫu Lê Chân tại khu vực đền Nghè ngày nay.
Nhớ đến công đức của nữ tướng, từ xa xưa, Nhân dân Hải Phòng và các vùng phụ cận tổ chức nhiều hoạt động lễ hội tại đền Nghè, đình An Biên... để bày tỏ lòng ngưỡng vọng và biết ơn vị tướng tài ba. Những giá trị tinh thần đó trải qua thời gian được kết tinh lại thành giá trị văn hóa vô giá của dân tộc nói chung và của người dân Hải Phòng nói riêng, tiếp nối lưu truyền từ đời này qua đời khác, từ thế hệ này qua thế hệ khác.
Năm 2011, thành phố Hải Phòng đã phục dựng Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân và được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào năm 2016. Lễ hội là một phần giá trị không thể tách rời các giá trị văn hóa của Hải Phòng nói riêng và cả nước nói chung.
Hải Phòng đón Bảo vật quốc gia tại đêm khai mạc lễ hội
Ông Nguyễn Hoàng Linh - Chủ tịch UBND quận Lê Chân cho biết: Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân là sự kiện được quận Lê Chân tổ chức nhằm phát huy các nét đẹp văn hóa, nghi lễ truyền thống về thân thế, sự nghiệp, công lao to lớn của Nữ tướng Lê Chân, qua đó khơi dậy niềm tự hào tuyên truyền, giáo dục lịch sử, văn hóa, truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, đồng thời bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội năm nay diễn ra trong 3 ngày, từ ngày 6 đến 8/3 (tức mùng 7 đến mùng 9 tháng 2 âm lịch). Lễ hội được tổ chức tại 3 địa điểm chính là khu vực tượng đài Nữ tướng Lê Chân, đền Nghè và đình An Biên với nhiều hoạt động phong phú, đặc sắc. Đặc biệt, trong đêm khai mạc lễ hội năm nay có lễ đón nhận Bảo vật Quốc gia “Bộ kim phẩm đền Nghè”.
Trước đó, vào ngày 31/12/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long ký Quyết định số 1712/QĐ-TTg về việc công nhận bảo vật quốc gia (đợt 13) với 33 bảo vật được công nhận là bảo vật quốc gia, trong đó có “Bộ kim phẩm đền Nghè”.
Bộ kim phẩm gồm 16 nhóm hiện vật, thể hiện trình độ kỹ thuật chế tác, tư duy thẩm mỹ, nghệ thuật trang trí và ý nghĩa tín ngưỡng, tâm linh sâu sắc. Bộ hiện vật gồm: 1 lá trầu 1 chùm cau, 4 thẻ bài, 1 lá vàng, 1 quạt, 3 đôi bông tai, 2 hộp sáp môi, 1 đôi vòng, 1 bộ cúc, 11 chuỗi hạt. “Bộ kim phẩm đền Nghè” được Nhân dân cung tiến, dâng lên Thánh mẫu Lê Chân. Căn cứ vào các tài liệu lưu trữ, nghiên cứu về lịch sử hình thành, tồn tại của đền Nghè và đặc trưng về phong cách nghệ thuật, trang trí mỹ thuật trên hiện vật, Bảo tàng Hải Phòng xác định bộ kim phẩm đền Nghè được chế tác vào thời Nguyễn, đầu thế kỷ XX.
Lễ hội năm nay, bên cạnh những nghi lễ trang nghiêm như lễ yết cáo, dâng hương; lễ rước… còn diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc. Để đáp ứng và phù hợp với điều kiện xã hội hiện nay, Ban tổ chức lễ hội tổ chức những khu vui chơi, giải trí, những chương trình văn hóa, thể thao phù hợp để từng bước khôi phục lại những nét văn hóa truyền thống dân tộc.
Cụ thể, tại khu vực tượng đài Nữ tướng Lê Chân và dải trung tâm thành phố diễn ra chương trình chợ quê với nhiều gian hàng được chuẩn bị chu đáo, tạo nên những nét riêng, hấp dẫn du khách và Nhân dân. Chợ quê được diễn ra trong hai ngày từ ngày mùng 7 đến hết ngày mùng 8 tháng 2 âm lịch.
Tại sân phía trước Trung tâm Triển lãm Mỹ thuật thành phố, phía sau tượng đài tổ chức chương trình biểu diễn võ dân tộc. Tại đền Nghè, tối ngày mùng 8 tháng 2 âm lịch tổ chức chương trình văn nghệ dân gian như hát xẩm, hát chèo, hát văn.
Tại đình An Biên vào ngày mùng 9 tháng 2 âm lịch tổ chức chương trình văn nghệ dân gian, diễn xướng chầu văn và biểu diễn nhạc cụ dân tộc,...
Đặc biệt, chương trình nghệ thuật ca trù và hát dân ca với chủ đề “Liệt nữ Lê Chân” diễn ra tối 6/3 (tức ngày mùng 7/2 âm lịch) tại quảng trường tượng đài Nữ tướng Lê Chân là một sự kiện nghệ thuật đặc biệt mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
Mặt khác, đây cũng là việc làm thiết thực và ý nghĩa góp phần giữ gìn, bảo tồn và tôn vinh những loại hình âm nhạc dân gian độc đáo, tinh hoa của dân tộc, đưa ca trù - di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại đã được UNESCO vinh danh - đến với đông đảo quần chúng Nhân dân.
Với ý nghĩa đó, Lễ hội truyền thống nữ tướng Lê Chân luôn trường tồn và có sức sống mạnh mẽ trong lòng người dân thành phố Hải Phòng nói chung và người dân quận Lê Chân nói riêng.
Trí Nguyễn
Chuyên mục Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở: Quy định về Phát phiếu lấy ý kiến của hộ gia đình
Chuyên mục Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở Quy định về Hiệu lực của quyết định của cộng đồng dân cư
Chuyên mục Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở: Quy định về Lựa chọn hình thức công khai thông tin
Chuyên mục Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở: Quy định về Những nội dung Nhân dân bàn và quyết định
Gala Âm nhạc “Vinh quang CAND Việt Nam” đến thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 6/2025
Hàng nghìn khán giả cùng hòa ca bài hát "Bến Cảng quê hương tôi"
Pháo hoa rực rỡ bầu trời thành phố Cảng dịp kỉ niệm 70 năm giải phóng Hải Phòng
Người dân đất Cảng hào hứng xem lễ duyệt đội ngũ, diều hành lễ kỉ niệm 70 năm giải phóng Hải Phòng
Góp ý nội dung dự thảo sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 trên ứng dụng VNeID
Vườn nho Hạ đen 800 gốc: Điểm du lịch sinh thái hút khách tại Hải Phòng
Người dân nô nức ngắm pháo hoa chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Hải Phòng
Hàng vạn khán giả hòa mình vào không khí Lễ Kỷ niệm 70 năm Hải Phòng giải phóng