Sáng 8/9, Đại hội đồng lần thứ 41, Hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA 41) đã khai mạc trọng thể với chủ đề "Ngoại giao Nghị viện vì Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng."

Đại hội đồng AIPA 41 sẽ diễn ra từ ngày 8-10/9/2020 theo hình thức trực tuyến tại 43 điểm cầu của các quốc gia trong khu vực ASEAN và một số nước quan sát viên.

Buổi sáng, đúng 9 giờ 00 phút, dưới sự chủ trì của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân, Đại hội đồng AIPA 41 đã chính thức khai mạc tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (ICC), Thủ đô Hà Nội.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA- 41 điều hành Phiên họp toàn thể thứ Nhất Đại hội đồng lần thứ 41. (Ảnh: TTXVN)

Tham dự Phiên khai mạc Đại hội đồng AIPA: Nước chủ nhà Việt Nam gồm: Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch ASEAN 2020 Nguyễn Xuân Phúc; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam tại AIPA 41 Tòng Thị Phóng; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh; các Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Phùng Quốc Hiển, Đỗ Bá Tỵ; lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ; Đại sứ, Trưởng cơ quan đại diện các nước ASEAN, các nước quan sát viên, khách mời và các tổ chức quốc tế.

Ở các điểm cầu có sự tham dự của lãnh đạo Nghị viện 10 nước thành viên AIPA; lãnh đạo nghị viện các nước quan sát viên AIPA; Tổng Thư ký và Ban Thư ký AIPA; Tổng Thư ký IPU, Phó Tổng Thư ký ASEAN, đại diện Tổng Thư ký Liên hợp quốc và Nghị viện các nước khách mời của nước chủ nhà.

Phát biểu khai mạc Đại hội đồng AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân khẳng định lần đầu tiên trong lịch sử 43 năm của AIPA, Đại hội đồng AIPA được tổ chức bằng hình thức trực tuyến.

Trong lúc đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp, tác động nghiêm trọng tới các hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội của mọi quốc gia trên toàn thế giới, việc chúng ta tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực của các nghị viện đồng hành cùng Chính phủ các nước ASEAN vượt qua khó khăn, đẩy lùi dịch bệnh, tiến lên phía trước vì ấm no, hạnh phúc cho mỗi người dân, vì sự hợp tác và sự phát triển của Cộng đồng ASEAN.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh đây là lần thứ 3, Quốc hội Việt Nam vinh dự đảm nhận trọng trách Chủ tịch AIPA và đăng cai Đại hội đồng AIPA 41. Sự kiện này khẳng định vai trò, trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam và sứ mệnh quốc tế của AIPA trong các cơ chế hợp tác đa phương, là minh chứng cho tinh thần đoàn kết, hợp tác, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội, các nghị sỹ của dân, do dân và vì nhân dân mà chúng ta đang cùng nhau gánh vác.

Với tinh thần đó, chủ đề “Ngoại giao nghị viện vì Cộng đồng ASEAN Gắn kết và Chủ động thích ứng," cùng với chủ đề Năm Chủ tịch ASEAN 2020, biểu thị sự nhất trí và hưởng ứng kịp thời của AIPA và các Nghị viện thành viên AIPA đối với Chính phủ và nhân dân các nước ASEAN trong việc vượt qua mọi khó khăn, thúc đẩy đoàn kết, hợp tác, vì một Cộng đồng ASEAN thịnh vượng và phát triển bền vững.

Tại Phiên khai mạc, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng đã gửi Thông điệp chào mừng Đại hội đồng AIPA 41 và cho rằng, Hội nghị AIPA lần này có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần thực hiện thành công Tầm nhìn Cộng đồng ASESAN đến năm 2025 và định hướng phát triển sau năm 2025, ứng phó hiệu quả với những biến động phức tạp của môi trường quốc tế, khu vực và các thách thức chưa từng có do đại dịch COVID-19 gây ra.

Hơn bao giờ hết, đây là lúc AIPA tiếp tục đóng góp cho các nỗ lực thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực đang định hình, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, liên kết và hợp tác quốc tế, thượng tôn pháp luật, vì hoà bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực và thế giới.

Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, Chủ tịch ASEAN 2020 Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu. Thủ tướng Chính phủ khẳng định thời gian qua, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam đã có sự hợp tác chặt chẽ, bổ sung lẫn nhau trong việc thực hiện nhiệm vụ lập pháp, hành pháp vì mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, cũng như thực hiện các nhiệm vụ của Tầm nhìn ASEAN 2025.

Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân và Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam Tòng Thị Phóng, Quốc hội Việt Nam đã chủ động tổ chức nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy vai trò của AIPA, mở rộng kết nối AIPA với Liên minh Nghị viện thế giới IPU.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao chủ đề của AIPA 41 đã thể hiện cam kết và sự ủng hộ mạnh mẽ của AIPA và các Nghị viện thành viên, đối với nỗ lực của Chính phủ và nhân dân các nước thành viên ASEAN, hướng tới một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường, thích ứng hiệu quả với các cơ hội và thách thức đặt ra.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA 41 và Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội Việt Nam tại AIPA điều hành Phiên toàn thể thứ nhất Đại hội đồng AIPA 41. (Ảnh: TTXVN)

 Ngay sau Lễ khai mạc Đại hội đồng AIPA 41, Chủ tịch Quốc hội Việt Nam, Chủ tịch AIPA 41 Nguyễn Thị Kim Ngân đã chủ trì Phiên toàn thể thứ nhất bằng hình thức trực tuyến. Phiên họp có sự tham dự của Lãnh đạo Nghị viện, Trưởng đoàn Nghị viện các nước thành viên AIPA 41 và Đoàn Nghị viện các nước quan sát viên.

Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thị Kim Ngân cho biết theo Điều 10 của Quy chế AIPA, các Trưởng đoàn đại biểu Nghị viện thành viên tham dự Đại hội đồng AIPA 41 được cử là Phó Chủ tịch Đại hội đồng AIPA 41.

Ban Chấp hành đã thông qua bằng văn bản những tài liệu của Đại hội đồng AIPA 41, gồm: chương trình hoạt động, chương trình nghị sự, thành phần họp của các Ủy ban, Đề cử giải cống hiến xuất sắc cho AIPA, thời gian và địa điểm tổ chức Đại hội đồng AIPA 42, chủ trương kết nạp quan sát viên mới, sáng kiến thành lập Hội nghị nghị sỹ trẻ AIPA.

Tại phiên họp, đã có 10 ý kiến phát biểu của Trưởng đoàn các nghị viện thành viên AIPA, gồm: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam.

Các ý kiến phát biểu đánh giá cao chủ đề của Đại hội đồng AIPA 41 phù hợp với mối quan tâm chung của các nước trong khu vực và nhu cầu xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, thống nhất, với vai trò trung tâm ở khu vực; đồng thời thúc đẩy năng lực của ASEAN trong việc nắm bắt cơ hội, xử lý hiệu quả những thách thức.

Các Nghị viện đã đóng vai trò rất quan trọng trong thúc đẩy hoạt động của các thể chế đa phương và hiện thực hóa mục tiêu biến ASEAN trở thành thể chế dựa trên luật lệ và hướng đến người dân.

Thay mặt Đoàn đại biểu Quốc hội Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng nhấn mạnh đảm nhiệm cương vị Chủ tịch AIPA năm nay là vinh dự to lớn đối với Quốc hội Việt Nam, nhất là năm 2020 trùng với dịp kỷ niệm 25 năm Quốc hội Việt Nam tham gia AIPA.

Là một thành viên có trách nhiệm, Quốc hội Việt Nam đã tích cực, chủ động tiến hành nhiều hoạt động trong năm Chủ tịch AIPA 2020 như: Cuộc gặp các nhà lãnh đạo ASEAN-AIPA nhân dịp Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36; Hội nghị Hội đồng tư vấn AIPA về phòng, chống ma túy lần thứ 3; Hội nghị quan hệ đối tác nghị viện AIPA về hợp tác văn hóa, giáo dục vì sự phát triển bền vững; Hội nghị Nhóm tư vấn AIPA lần thứ 11 và sự kiện quan trọng nhất trong năm là Đại hội đồng AIPA lần thứ 41 được tổ chức đúng lịch trình.

Với trách nhiệm cao nhất, Quốc hội Việt Nam khẳng định sẽ tiếp tục đóng góp vào phát triển quan hệ đoàn kết, hữu nghị, hợp tác trong ASEAN và AIPA, đồng thời kết nối AIPA với Tổng Thư ký IPU và các tổ chức Nghị viện trên thế giới, hướng tới mục tiêu cùng xây dựng một Cộng đồng ASEAN vững mạnh, đoàn kết và tự cường.

Tiếp đó, các đại biểu đã nghe phát biểu của Trưởng các đoàn Quan sát viên, gồm: Australia, Belarus, Canada, Trung Quốc, Nghị viện châu Âu, Ấn Độ, Hàn Quốc, Papua New Guinea, Liên bang Nga. Sau đó, các đại biểu đã nghe phát biểu của khách mời nước chủ nhà, gồm: Kazakhstan, Morocco, Norway, Tổng Thư ký IPU, Phó Tổng Thư ký ASEAN, Đại diện của Tổng Thư ký Liên hợp quốc.

Buổi chiều, trong khuôn khổ Đại hội đồng AIPA 41 đã diễn ra Hội nghị Nữ Nghị sỹ AIPA (WAIPA) với chủ đề: "Tăng cường vai trò của nữ nghị sỹ trong việc đảm bảo việc làm và thu nhập cho lao động nữ” dưới sự chủ tọa của Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội, Phó Chủ tịch Thường trực Nhóm nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thúy Anh.

Phát biểu chào mừng tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng, Chủ tịch Nhóm nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam cho biết, thúc đẩy việc làm bền vững, tạo thu nhập tốt hơn cho phụ nữ và nam giới trong môi trường tự do, bình đẳng, an toàn và tôn trọng nhân phẩm là một trong những thước đo sự tiến bộ xã hội của Quốc gia, được ghi nhận trong nhiều văn kiện của thế giới và khu vực.

Mặc dù đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong 20 năm qua, nhưng theo báo cáo của ILO, cho thấy vẫn còn tồn tại sự bất bình đẳng giữa phụ nữ và nam giới trong việc tiếp cận thị trường lao động, tình trạng thất nghiệp và điều kiện làm việc.

Đặc biệt, đại dịch COVID-19 đã gây tác động nghiêm trọng đến đối tượng lao động nữ. Hiện nay, có khoảng 510 triệu (bằng 40%) số lao động nữ toàn cầu đang phải làm việc trong 4 lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất nhưng chỉ có 36,6% lao động nam đang làm trong các lĩnh vực nêu trên. Vì vậy, việc xóa bỏ khoảng cách giới trong việc làm cần được ưu tiên hàng đầu nếu chúng ta muốn đạt được bình đẳng giới và trao quyền cho tất cả phụ nữ, trẻ em gái vào năm 2030.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho biết với những nỗ lực không ngừng trong việc cải thiện chính sách, tạo môi trường bình đẳng cho phụ nữ, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu về bình đẳng giới, xóa bỏ khoảng cách giới, đặc biệt là ở lĩnh vực lao động, việc làm.

Thời gian qua, Quốc hội Việt Nam đã tiến hành sửa đổi Bộ luật Lao động, một số luật liên quan đến vấn đề lao động-việc làm đối với lao động nữ nhằm đảm bảo những quyền lợi cơ bản của người lao động và nâng cao năng lực thực thi chính sách về việc làm, thu nhập đối với lao động nữ.

Trong những năm tới, Quốc hội Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật và tăng cường giám sát để đảm bảo bình đẳng giới thực chất và “không ai bị bỏ lại phía sau."

Tại Hội nghị trực tuyến, các đại biểu đã nghe các báo cáo và ý kiến phát biểu của các Nghị sỹ nữ của các Nghị viện thành viên AIPA, tập trung về một số vấn đề như: thực trạng vấn đề việc làm và thu nhập của lao động nữ của quốc gia, kinh nghiệm của các quốc gia, các nghị viện thành viên trong việc thúc đẩy bình đẳng giới trong việc tiếp cận việc làm và thu nhập; tác động của đại dịch COVID-19 đối với vấn đề việc làm và thu nhập lao động nữ, các giải pháp ứng phó của quốc gia; kinh nghiệm thực hiện chức năng đại diện của nữ nghị sỹ trong vấn đề việc làm và thu nhập của lao động nữ; việc thực hiện các cam kết trong các nghị quyết của Liên hợp quốc, nghị quyết chuyên đề của ASEAN, AIPA, WAIPA liên quan đến lĩnh vực này, vai trò của nghị viện và các nữ nghị sỹ, các thách thức, khó khăn; đề xuất cơ chế hợp tác liên nghị viện ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng để thúc đẩy việc làm và thu nhập của lao động nữ trong bối cảnh đại dịch COVID-19 và các vấn đề khác liên quan đến chủ đề của Hội nghị WAIPA.

Sau thảo luận, Hội nghị đã thông qua Nghị quyết về "Thúc đẩy vai trò của Nữ nghị sỹ trong việc bảo đảm việc làm và thu nhập của lao động nữ."

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội, Phó Chủ tịch thường trực Nhóm nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam Nguyễn Thúy Anh cho biết Hội nghị đã nghe các ý kiến chia sẻ quan điểm của các nghị sỹ nữ của các Nghị viện thành viên và đã thống nhất với nhiều nội dung của Nghị quyết WAIPA 41.

Với sự đồng thuận và thống nhất cao, bà Nguyễn Thúy Anh tin tưởng rằng Nghị quyết sẽ được thực thi trong thực tế nhằm đem lại bình đẳng giới trong lĩnh vực việc làm và thu nhập, tăng cường quyền năng về kinh tế và từ đó nâng cao vị thế và vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế và xã hội của các nước thành viên ASEAN.

Nhóm nữ đại biểu Quốc hội Việt Nam cam kết sẽ chung tay cùng tất cả các nữ nghị sỹ nói riêng và các Nghị sỹ nói chung thúc đẩy hơn nữa các hoạt động nhằm xây dựng một Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng, để phụ nữ và trẻ em gái “không bị bỏ lại phía sau” và được thụ hưởng tất cả các thành quả của sự phát triển kinh tế của các quốc gia.

Trước thách thức của COVID-19 với sự nỗ lực của Chính phủ, các Nghị viện thành viên AIPA, có sự góp sức xứng đáng của các nữ nghị sỹ AIPA, tất cả các nước thành viên AIPA sẽ vượt qua được đại dịch này, đồng thời phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm việc làm và thu nhập cho lao động nữ trong điều kiện “bình thường mới."

Cũng trong buổi chiều cùng ngày đã diễn ra Hội nghị không chính thức của các nghị sỹ trẻ AIPA dưới sự chủ tọa của anh Lê Quốc Phong, Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Chủ tịch Nhóm đại biểu Quốc hội trẻ Việt Nam, với chủ đề: "Sự tham gia của Nghị sỹ trẻ AIPA vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN."

Hội nghị đã nghe phát biểu của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Việt Nam Tòng Thị Phóng và cho rằng các Nghị sỹ trẻ là những trí thức trẻ đầy nhiệt huyết đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển tải ý chí, tâm tư, nguyện vọng của cử tri trẻ, đóng góp tích cực vào hoạt động của AIPA và các Nghị viện thành viên AIPA.

Đồng thời, các Nghị sỹ trẻ AIPA còn là nhân tố quan trọng kết nối và thúc đẩy sự tham gia của giới trẻ vào công cuộc xây dựng, phát triển cộng đồng ASEAN trong hiện tại và tương lai, triển khai các mục tiêu của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, thông qua Chương trình hành động Thanh niên ASEAN giai đoạn 2016-2020.

Với quyết tâm của nước chủ nhà Việt Nam và sự ủng hộ, đồng thuận của các nghị viện thành viên, đây là lần đầu tiên một diễn đàn dành cho các nghị sỹ trẻ được tổ chức trong khuôn khổ Đại hội đồng với sự tham dự của các Nghị sỹ đại diện cho các Nghị viện thành viên AIPA và các vị đại biểu khách mời. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóng tin tưởng, với sự năng động, sáng tạo và vai trò ngày càng tăng của các nghị sỹ trẻ ở mỗi nghị viện thành viên AIPA, một tiến trình phát triển mới của ASEAN, AIPA ngày càng đổi mới, gắn kết với ASEAN, hỗ trợ Chính phủ các nước triển khai thành công các cam kết xây dựng cộng đồng, trong đó có trách nhiệm của mỗi nghị sỹ trẻ, góp phần vào duy trì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới.

Sau đó, Hội nghị đã nghe báo cáo tham luận của các Đoàn đại biểu Nghị viện thành viên AIPA như Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam; nghe phát biểu của Tổng Thư ký AIPA bà Nguyễn Tường Vân; phát biểu của Phó Tổng thư ký ASEAN ông Kung Phoak. Hội nghị đã thông qua Nghị quyết về sự tham gia của Nghị sĩ trẻ AIPA vào tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, Bí Thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn, Chủ tịch Nhóm đại biểu Quốc hội trẻ Việt Nam Lê Quốc Phong cho biết với sự tham gia tích cực và đóng góp thiết thực, xác đáng thông qua các bài tham luận, phát biểu của các đại biểu, Hội nghị đã hoàn thành tốt đẹp Chương trình đề ra và thông qua Nghị quyết của Hội nghị. Báo cáo kết quả Hội nghị kèm theo Nghị quyết đã được thông qua để trình Ủy ban Tổ chức Đại hội đồng AIPA 41 thông qua tại Phiên toàn thể thứ 2.

Thứ tư, ngày 9/9/2020, Đại hội đồng AIPA 41 tiếp tục ngày làm việc thứ hai. Buổi sáng, sẽ diễn ra phiên họp của Ủy ban Chính trị, Ủy ban Kinh tế; buổi chiều sẽ diễn ra phiên họp của Ủy ban Xã hội, Ủy ban Tổ chức.

Theo TTXVN