Chính phủ tập trung giải quyết nhiều vấn đề cấp bách

          Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà trân trọng cảm ơn Quốc hội, các đại biểu Quốc hội, đồng bào cử tri cả nước đã luôn đồng hành, ủng hộ trong nỗ lực, quyết tâm thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Chính phủ.

           Phó thủ tướng Chính phủ cho biết, tình hình kinh tế xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2024 đạt nhiều kết quả tích cực, lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng bình quân tăng 4.03%, nằm trong ngưỡng Quốc hội giao cho Chính phủ, kinh tế duy trì đà phục hồi tốt ở cả 3 khu vực công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ. Kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 16,6%, thu ngân sách nhà nước tăng 14,8%, tổng vốn đầu tư nước ngoài tăng 27,5% so với cùng kỳ.

          Về các nhiệm vụ, giải pháp trong điều hành kinh tế vĩ mô, Chính phủ sẽ tập trung tiếp tục hoàn thiện thể chế, khơi thông các nguồn lực, lành mạnh hóa các thị trường, đẩy mạnh cải cách hành chính, phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực. Khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, công chức, có cơ chế đánh giá cán bộ dựa trên kết quả, sản phẩm cụ thể, gắn với đánh giá thực chất, với đào tạo, quy hoạch bổ nhiệm và thực hiện các chính sách khác đối với cán bộ. Ban hành kịp thời, đồng bộ các văn bản quy định chi tiết thi hành, báo cáo Quốc hội cho phép có hiệu lực sớm đối với các luật liên quan nhiều đến những tắc nghẽn trong huy động nguồn lực. 

          Bên cạnh đó, Chính phủ cũng phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, vì lợi ích chung, bảo đảm chủ động, linh hoạt, kịp thời hơn, hiệu quả hơn trong chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả các bộ, ngành từ trung ương đến địa phương. Ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả, hài hòa các chính sách điều hành kinh tế vĩ mô, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, hiệu quả, linh hoạt, kịp thời, phối hợp đồng bộ với chính sách tài khóa, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác. Phát huy tiềm năng, củng cố và làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống qua thúc đẩy đầu tư công, các dự án hạ tầng, dự án động lực thu hút đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài, mở rộng thị trường xuất khẩu, thúc đẩy tiêu dùng trong nước, nắm chắc tình hình để cân đối cung cầu, nhất là các mặt hàng liên quan đến hàng hóa thiết yếu.

           Phó thủ tướng Chính phủ cũng cho biết, Chính phủ kiến tạo, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới thông qua đẩy mạnh liên kết, phát triển vùng, có chính sách ưu tiên đẩy mạnh chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế cacbon thấp, chuyển đổi năng lượng công bằng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, là nguồn lực quan trọng, động lực mới cho tăng trưởng.

          Chính phủ cũng đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ để tạo sự ủng hộ, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp, khôi phục niềm tin, đẩy mạnh đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, hỗ trợ hình thành các lĩnh vực kinh tế mới, các hoạt động nghiên cứu đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học kỹ thuật. 

          Về giải quyết những vấn đề nổi lên hiện nay mà đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm, Chính phủ đã đảm bảo môi trường an ninh, an toàn, lành mạnh, ưu tiên nguồn lực triển khai chính sách xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, chỉ đạo triển khai giải quyết quyết liệt, đồng bộ, mạnh mẽ để chấn chỉnh tình trạng mất an toàn cháy nổ, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với việc đảm bảo công tác phòng cháy, chữa cháy trên địa bàn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tăng cường nguồn lực đầu tư cho công tác phòng cháy, chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn, đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, kỹ năng của nhân dân về phòng cháy, chữa cháy. Luật Phòng cháy, chữa cháy cũng sẽ được sửa đổi, dự kiến trình Quốc hội trong thời gian tới.

           Chính phủ cũng đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương triển khai các biện pháp phòng, chống tai nạn đuối nước ở trẻ em, tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng chống đuối nước đến với từng học sinh, đẩy mạnh phong trào dạy bơi an toàn cho trẻ em, chú trọng công tác hợp tác giữa nhà trường, gia đình và xã hội để quản lý, giám sát học sinh trong thời gian nghỉ hè, học hè. Tăng cường phối hợp liên ngành trong công tác đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, thực hiện đầy đủ, có hiệu quả các biện pháp phòng ngừa, truy xuất nguồn gốc, ngăn chặn thực phẩm không an toàn, đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về nguy cơ, cách phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, nhất là tại các điểm du lịch, thức ăn đường phố, nhà ăn tập thể, các trường học, khu công nghiệp, bệnh viện… Tổng kết mô hình thí điểm ban quản lý an toàn thực phẩm, đề xuất mô hình cơ quan quản lý an toàn thực phẩm ở các địa phương…

               Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về nhà ở xã hội trong tháng 6-2024 theo hướng đơn giản hóa thủ tục, điều kiện, cơ chế ưu đãi đầu tư, tiêu chí tiếp cận nhà ở xã hội. Nghiên cứu thành lập Quỹ về phát triển nhà ở xã hội với sự tham gia của nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

          Trước biến động phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro của thị trường vàng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có hàng loạt chỉ đạo, đôn đốc NHNNVN khẩn trương thực hiện các giải pháp quản lý, bình ổn thị trường vàng như đấu thầu; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý nghiêm vi phạm; chỉ đạo tổ chức thực hiện quy định về hóa đơn điện tử có kết nối dữ liệu với cơ quan thuế… Từ ngày 3-6-2024, NHNN đã chủ động bán vàng thông qua hệ thống 4 ngân hàng thương mại nhà nước. Kết thúc phiên ngày 5-6-2024, giá vàng SJC đã giảm, bán ra ở mức 77,98 triệu đồng/lượng (giảm 1 triệu đồng/lượng so với ngày 4-6).

           Thời gian tới, Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP phù hợp với bối cảnh tình hình mới, bảo đảm thị trường vàng phát triển ổn định, lành mạnh, minh bạch, hiệu quả, hỗ trợ phát triển KTXH, ngăn chặn tình trạng vàng hóa nền kinh tế.

          Ngoài ra, triển khai hiệu quả quy hoạch, kế hoạch triển khai Quy hoạch điện VIII; sớm hoàn thiện các cơ chế, chính sách mới về điện. Bảo đảm an ninh năng lượng, không để thiếu điện, xăng dầu trong mọi tình huống.

          Phó Thủ tướng cũng lưu ý việc đề xuất các cơ chế, chính sách đột phá nhằm thu hút đầu tư vào các lĩnh vực mới nổi như công nghiệp năng lượng tái tạo; công nghiệp đường sắt cao tốc; khai thác, chế biến một số loại khoáng sản chiến lược; nghiên cứu phát triển, ứng dụng vật liệu mới; công nghiệp chip bán dẫn; công nghiệp công nghệ thông tin, công nghiệp nội dung số, dự án FDI quy mô lớn, công nghệ cao.

         Cùng với đó tập trung giải quyết các thách thức về môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, Chính phủ sẽ ưu tiên nguồn lực triển khai các giải pháp đồng bộ, phù hợp, hiệu quả để từng bước khắc phục tình trạng hạn hán, thiếu nước ngọt, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún bằng các biện pháp công trình, phi công trình với cách tiếp cận tổng thể, tôn trọng quy luật tự nhiên, phù hợp với điều kiện thực tế.

Nhấn mạnh đây là những giải pháp đặc biệt quan trọng và cần thiết để giải quyết được những khó khăn, vướng mắc hiện nay, Phó thủ tướng Chính phủ mong muốn được Quốc hội, các đại biểu Quốc hội ủng hộ để góp phần hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn 2021–2025.

          Chính phủ mong tiếp tục nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự quan tâm, đồng hành, ủng hộ và giám sát của Quốc hội, Chủ tịch nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị xã hội, đoàn thể, nhân dân, đồng bào và cử tri trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần tạo niềm tin mới, khí thế mới, động lực mới cho phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước vững mạnh, hùng cường.

           Thực hiện các giải pháp kiềm chế lạm phát

           Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) cho rằng, thời gian qua, Chính phủ đã rất nỗ lực kiểm soát chặt chẽ lạm phát, tuy nhiên áp lực điều hành lạm phát vẫn còn rất lớn, nhất là thời gian tới thực hiện triển khai cải cách tiền lương từ 1-7-2024. Đại biểu Mai Thị Phương Hoa trân trọng đề nghị Phó Thủ tướng cho biết định hướng, công tác điều hành giá trong thời gian tới để bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát?

          Trả lời vấn đề này, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, lạm phát liên quan nhiều đến các mặt hàng thiết yếu. Trong khi đó, Việt Nam có nền kinh tế mở, nhập khẩu khá nhiều vật tư, nguyên liệu nên giá nhiều mặt hàng phụ thuộc vào diễn biến của thế giới. Trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện các gói kích cầu và thực hiện tăng lương, thì những diễn biến phức tạp trên thị trường thế giới sẽ ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, đặc biệt là việc kiểm soát chỉ số lạm phát. 

           Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành triển khai quyết liệt các giải pháp đồng bộ, thông suốt trong bảo đảm sản xuất, cung ứng, lưu thông và phân phối để bảo đảm các mặt hàng, đặc biệt là các mặt hàng được Chính phủ kiểm soát và quản lý về giá sẽ được điều chỉnh với lộ trình phù hợp.

           Phó thủ tướng Chính phủ cho biết, thời gian qua, các chính sách tài khóa phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ. Đơn cử, trong xử lý biến động giá vàng, những giải pháp Chính phủ đưa ra nhằm kiểm soát, ổn định giá trị của đồng tiền. Hay như thực hiện các chính sách tiền tệ để bảo đảm các tỷ giá, giá trị của đồng tiền. Các chính sách nêu trên đều được thực hiện đi đôi với chính sách tài khóa. 

Cùng với đó, Chính phủ đã thúc đẩy và đưa ra các chính sách để hỗ trợ kích cầu tiêu dùng như du lịch, mua sắm... Có nhiều chính sách tăng đầu tư khu vực công, các cơ sở hạ tầng thiết yếu để bảo đảm cho sản xuất và kinh tế phát triển.

          Với các giải pháp Chính phủ đã thực hiện vừa qua, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà khẳng định, với sự điều chỉnh nhịp nhàng giữa tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát, cũng như kết hợp một cách hoàn hảo giữa chính sách tiền tệ và tài khóa thì hoàn toàn có thể điều chỉnh giá cả.

          Kinh tế số, xã hội số là động lực phát triển

          Đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) cho rằng, trong bối cảnh phát triển kinh tế số, xã hội số là xu hướng của thế giới với những cơ hội, thách thức hiện nay, để cạnh tranh và phát triển, Việt Nam cần có những giải pháp dài hạn, đột phá, sáng tạo, đi tắt đón đầu. Đại biểu đề nghị Phó thủ tướng Chính phủ cho biết Chính phủ đã có những giải pháp gì để đưa Việt Nam phát triển?

           Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, Việt Nam có thế mạnh, tiềm năng tự nhiên về con người, do vậy Chính phủ cần dẫn dắt, kiến tạo chuyển đổi số từ sử dụng, khai thác tài nguyên tự nhiên sang tài nguyên số. Đây là kho báu lớn, đây là xu thế cần phải tận dụng hiệu quả. Giải pháp thời gian tới các ngành, doanh nghiệp cần quan tâm tới xây dựng cơ sở dữ liệu- đây chính là tài nguyên. Chính phủ sẽ ban hành các cơ chế chính sách đảm bảo vận hành an toàn, an ninh mạng, đầu tư cơ sở hạ tầng để chuyển đổi số.

          Tập trung cao phát triển công nghiệp bán dẫn

          Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho biết, hiện nay nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc. Đại biểu nêu câu hỏi: Phó thủ tướng Chính phủ đánh giá như thế nào về cơ hội tham gia vào ngành công nghiệp hấp dẫn này của Việt Nam? Việt Nam cần có những giải pháp gì để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ phục vụ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn?

          Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam)  mong muốn Phó thủ tướng Chính phủ cho biết rõ hơn về việc tận dụng sớm nhất, nhanh nhất những lợi thế, tiềm năng của Việt Nam cũng như đưa ra chính sách như thế nào để thu hút các nhà đầu tư; cơ chế nào để khuyến khích, khơi dậy nguồn lực tiềm năng nội tại của đất nước để phát triển công nghiệp bán dẫn.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, Việt Nam là quốc gia có nhiều lợi thế, kinh tế số phát triển nhanh. Đặc biệt, chúng ta quan tâm giảng dạy, đào tạo toàn diện ngay trong trường đại học, từ công nghệ thông tin đến vật lý, vật liệu… Như vậy Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để tham gia sâu vào và lĩnh vực này.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề án để chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực đối với công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, ở trong nước, rất nhiều doanh nghiệp FDI đã đầu tư trong lĩnh vực kinh tế số, công nghệ cao đã đầu tư ở Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển rất mạnh về kinh doanh số, trong thời gian vừa qua, tăng trưởng và đóng góp của ngành kinh tế số 12%-15%. Như vậy, tăng trưởng rất nhanh nên cơ hội này hoàn toàn có thể thực hiện được. 

          Về giải pháp lâu dài, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần quan tâm đào tạo ngay, đào tạo lại những kỹ sư, người được đào tạo trong các trường đại học đã có kiến thức nền tảng, có thể tiếp cận ngay để tham gia vào trong chuỗi này, đặc biệt là tham gia vào thiết kế, đóng gói...

Bên cạnh đào tạo nguồn nhân lực, chúng ta có lợi thế là lực lượng lao động ở nước ngoài rất đông, người Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia và có năng lực tham gia vào lĩnh vực này. Do vậy, bằng những cơ chế chính sách để huy động sự tham gia của các nhà khoa học ở nước ngoài. Chính phủ cũng sẽ có những chủ trương chọn các trường đại học xây dựng trung tâm về công nghệ chip bán dẫn Việt Nam bằng cách đầu tư những phòng thí nghiệm tập trung, hiện đại để có thể thiết kế, kiểm chuẩn và sản xuất, có như vậy, chúng ta mới có cơ hội tham gia sâu vào chuỗi này…

          Theo Phó thủ tướng, việc tham gia đầy đủ các chuỗi giá trị, nắm bắt các khâu trong ngành công nghiệp bán dẫn “là cả vấn đề”. Việt Nam có lợi thế là được các nước đang làm chủ công nghệ sản xuất có thể ưu tiên chuyển giao một phần công nghệ. Song thực tế, để nắm bắt công nghệ, làm chủ sản xuất  cần phải nghiên cứu cơ bản, kết hợp nhiều khâu khác nhau và triển khai một cách lâu dài. 

           Phó thủ tướng cũng cho biết, hiện Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo đầu tư một số trung tâm khoa học công nghệ để phục vụ công tác nghiên cứu cơ bản và các trường đại học có thể dùng chung. Bên cạnh đó, xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo cũng nhằm tiến hành những khâu đầu và thực hiện nghiên cứu cơ bản để có thể làm chủ được các bước sau. Những đầu tư này rất lớn, chẳng hạn khu vực sản xuất thử được cũng phải đầu tư 7 tỷ USD. Công việc này cần phải có Nhà nước tham gia về nguồn lực nhưng quan trọng nhất cần sự tham gia của khối doanh nghiệp vì cần căn cứ vào nhu cầu của thị trường. Chúng ta không đơn giản sản xuất ra chip mà lại không cạnh tranh được với các thị trường lớn.

           Các nội dung chất vấn đáp ứng được yêu cầu thực tiễn

           Phát biểu kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, sau 2 ngày rưỡi làm việc nghiêm túc và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành toàn bộ chương trình phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa 15 đối với các nhóm vấn đề thuộc các lĩnh vực: tài nguyên và môi trường; công thương, kiểm toán nhà nước; thể thao, văn hóa và du lịch.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, qua phiên chất vấn tại kỳ họp này cho thấy, các nội dung chất vấn đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, “đúng” và “trúng” những vấn đề cử tri, nhân dân cả nước và các đại biểu Quốc hội quan tâm; tiếp tục khẳng định đây là hình thức giám sát tối cao trực tiếp, hiệu quả của Quốc hội. Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trên tinh thần xây dựng.

          Các đại biểu Quốc hội qua thực tiễn hoạt động của mình đã nắm chắc tình hình, nghiên cứu kỹ các báo cáo, nêu câu hỏi, cũng như tranh luận ngắn gọn, rõ ràng, thiết thực, đi thẳng vào các vấn đề, hầu hết các đại biểu khi hỏi chỉ nêu 1 vấn đề nên có nhiều đại biểu được chất vấn. Quá trình chất vấn, các đại biểu Quốc hội đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, phân tích rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp, với mong muốn Chính phủ, các bộ, ngành tiếp tục có các giải pháp phù hợp, quyết liệt, hiệu quả hơn, vì sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước, đáp ứng niềm tin và sự mong mỏi của cử tri và Nhân dân cả nước.

          Đối với các Bộ trưởng, trưởng ngành, Chủ tịch Quốc hội đánh giá, dù “dày dạn” kinh nghiệm trả lời chất vấn hay tham gia trả lời chất vấn lần đầu cũng đều thể hiện bản lĩnh, tâm huyết, nắm chắc chức năng, nhiệm vụ và thực trạng của ngành, lĩnh vực của mình phụ trách, trả lời rõ nhiều vấn đề khó, phức tạp.

Các Bộ trưởng, trưởng ngành đã thể hiện sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao; trả lời tập trung, không né tránh những vấn đề được hỏi và giải trình làm rõ nhiều vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Đồng thời, thẳng thắn nhìn nhận về những tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực, đề ra nhiều giải pháp khắc phục hạn chế, nhằm tạo chuyển biến tích cực trong thời gian tới.

           Trên cơ sở chất vấn của các đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, trưởng ngành, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan chuẩn bị dự thảo nghị quyết, xin ý kiến các đại biểu Quốc hội và trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối Kỳ họp này, làm cơ sở cho việc thực hiện và giám sát việc thực hiện theo quy định.

          Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ, các Bộ trưởng, trưởng ngành tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội, phát huy những kết quả đạt được, tập trung khắc phục kịp thời, đầy đủ, hiệu quả những tồn tại, hạn chế trong từng lĩnh vực, tiếp tục thực hiện quyết liệt hơn, đồng bộ hơn, toàn diện hơn, hiệu quả hơn các nhiệm vụ đã đề ra trong thời gian tới.

          Chủ tịch Quốc hội khẳng định, phiên chất vấn đã thành công tốt đẹp với tinh thần rõ trách nhiệm, rõ giải pháp và cam kết mạnh mẽ trong chỉ đạo, quản lý, điều hành./.

                                                                                                                                          Hồng Thanh