Canh cánh nỗi lo

Theo Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ - CATP với nhứng công trình không bảo đảm các điều kiện về PCCC, vi phạm quy định về PCCC trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, không duy trì bảo đảm các điều kiện an toàn PCCC… hầu hết đều bắt nguồn từ nguyên nhân chính là do các chủ đầu tư thiếu tuân thủ công tác PCCC, luôn tìm cách đối phó.

Trong khi đó, tại các chung cư cao tầng luôn tồn tại một lượng chất cháy lớn, là đồ dùng sinh hoạt, trang trí nội thất, gas, xăng dầu… Dưới tầng hầm là xe máy, ô tô có xăng, dầu. Các loại vật liệu nói trên khi cháy sẽ tạo nhiều khói, khí độc. Đáng ngại hơn, tại nhiều tòa nhà chung cư, lối thoát nạn đã bị bịt để sử dụng những mục đích khác nhau, dẫn đến khi có cháy, nổ xảy ra việc thoát nạn của người dân gặp nhiều khó khăn.

Lãnh đạo Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ - Bộ Công an kiểm tra công tác PCCC của nhà chung cư, nhà cao tầng tại Hải Phòng

Đặc biệt, một bộ phận người dân xem nhẹ công tác PCCC. Dù nhận được thông báo cơ quan chức năng tổ chức tập huấn PCCC nhưng nhiều chủ gia đình vẫn đùn đẩy, không tham gia do đó việc không nắm chắc kỹ năng kỹ năng thoát hiểm, phòng, chống ngạt khói… là điều dễ hiểu. Trong khi đó, theo thống kê của cơ quan chức năng, hầu hết những người thiệt mạng tại đám cháy đều do ngạt khói chứ không phải bị bỏng.

Bên cạnh đó, việc thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu công trình đảm bảo an toàn PCCC luôn được coi là biện pháp phòng ngừa đầu tiên. Nếu công trình nào không đảm bảo về PCCC sẽ không được cấp phép xây dựng cũng như triển khai. Song đó là lý thuyết, còn thực tế xảy ra nghịch lý, trong quá trình xây dựng công trình, một số chủ đầu tư, nhà thầu thi công đã chủ quan hoặc vì lợi ích cá nhân mà không thực hiện đầy đủ các quy định về PCCC trong xây dựng; không thực hiện thẩm duyệt hoặc có thẩm duyệt PCCC nhưng khi thi công lại không tuân thủ theo thiết kế đã được thẩm duyệt, dẫn đến công trình gặp nhiều sai sót về PCCC.

Cũng theo đại diện Phòng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ, thực tế cho thấy một số giải pháp cưỡng chế như cắt điện, nước, chuyển cơ quan cảnh sát điều tra lập hồ sơ... cũng khó áp dụng, khi đa số chung cư đang tồn tại vi phạm đều đã bố trí hộ dân vào sinh sống. Nếu thực hiện lại ảnh hưởng tới cuộc sống của nhân dân.

Phải thay đổi nhanh nhận thức

Nhằm hạn chế tối đa thiệt hại về người và tài sản do cháy xảy ra, thời gian qua, lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ - CATP đã tăng cường và đồng bộ nhiều biện pháp, trong đó chú trọng tổ chức tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân và các kỹ năng thoát nạn, xử lý nhanh sự cố cháy.

Lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ đã nắm chắc địa bàn đưa ra các biện pháp nhằm hạn chế mức tối đa việc xảy ra cháy, nổ; tăng cường kiểm tra nhằm nhắc nhở các cơ sở kịp thời chấn chỉnh thiếu sót; phối hợp mở lớp tuyên truyền, huấn luyện đến lực lượng nòng cốt trong PCCC và nhân dân.

Tuy nhiên, nếu chỉ có sự vào cuộc của lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ cũng như một số ban, ngành, địa phương là chưa đủ bởi phòng chống cháy, nổ là của toàn dân. “Phòng hỏa” phải bắt đầu từ cơ sở như thế mới  giúp giảm thiệt hại tối đa.

Để đạt được điều đó phải bắt đầu từ thay đổi nhận thức của người đứng đầu đơn vị quản lý nhà chung cư, từ chính người dân đang công tác, sinh sống tại những nơi này.

Lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ - CATP kiểm tra phương tiện chữa cháy 

Ngoài ra, chính quyền các cấp cần chú trọng công tác quản lý nhà nước trong thẩm định, phê duyệt, nghiệm thu và xác nhận điều kiện an toàn về PCCC và cứu hộ, cứu nạn. Các tòa nhà chung trước khi đưa vào hoạt động phải được cơ quan có thẩm quyền cấp văn bản xác nhận, đồng ý nghiệm thu.

Những đơn vị, chủ đầu tư xây dựng nhà cao tầng nếu không thực hiện đúng phương án PCCC đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì cần phải xem xét không cấp mới dự án.

Cùng với đó, lực lượng chức năng cần thường xuyên rà soát, kiểm tra, tuyên truyền, nhắc nhở chủ đầu tư xây dựng, những chủ thể tham gia vận hành, sử dụng nhà chung cư, nhà cao tầng tuân thủ nghiêm những quy định, nguyên tắc về PCCC.

Những trường hợp nhắc nhở nhiều lần vẫn cố tình vi phạm cần có chế tài xử phạt mạnh và công khai danh sách để người dân được biết. Ngoài ra, tại những khu nhà chung cư tầng cần thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”.

Đặc biệt để tránh tình trạng “tiền mất tật mang”, đối với người dân - những chủ thể bỏ tiền ra mua nhà cần  tham vấn các cơ quan chức năng chuyên ngành PCCC, lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu nạn, cứu hộ để được biết chung cư mình định mua đã được thẩm duyệt phương án PCCC chưa.

MINH PHƯƠNG