Về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, các đại biểu tham gia nhiều ý kiến về chế tài xử lý đối với tội phạm sản xuất, buôn bán hàng giả, nhất là hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, liên quan trực tiếp tới sức khỏe người dân.  

           Một số đại biểu cho rằng, quy định phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tù chung thân không xét giảm án đối với tội làm hàng giả làm chết 2 người trở lên là chưa tương ứng với tính chất hành vi phạm tội và chưa thể hiện sự răn đe trong thực tế. Thời gian qua, đã có những vụ việc, những đối tượng phạm tội gây ra cho xã hội hậu quả nặng nề; làm ảnh hưởng về vật chất, tài sản, đặc biệt là sức khỏe con người. Theo đó, không nên khoan nhượng với loại tội phạm này và cần những quy định chặt chẽ hơn.

           Một số đại biểu thống kê, qua công tác giám định hàng giả cho thấy, năm 2022 có 144 vụ, năm 2023 có 111 vụ, năm 2024 có 164 vụ.

Trong đó, hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm chiếm khoảng 34%; hàng giả là thuốc giả, thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh chiếm khoảng 20%; hàng giả là thức ăn chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi chiếm khoảng 25%; các loại hàng giả khác như hóa mỹ phẩm, hàng tiêu dùng chiếm khoảng 21%.

           Đặc biệt, trong 5 tháng đầu năm 2025, số lượng giám định hàng giả tăng đột biến với 85 vụ, có những vụ việc đặc biệt nghiêm trọng với số lượng cực lớn.

          Như vậy, có sự thay đổi về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Trước đây chủ yếu làm giả về nhãn mác, thương hiệu nhưng hiện nay có cả làm giả về chất lượng sản phẩm, như không bảo đảm thành phần, hàm lượng các hoạt chất được công bố, không công khai thành phần gây hại, dị ứng, chất bị cấm.

           Mặt khác, lợi dụng sự bất cập trong công tác quản lý nhà nước về việc phải công bố chất lượng, tiêu chuẩn cơ sở, thông tin trên nhãn mác, bao bì sản phẩm, không yêu cầu chứng minh công dụng sản phẩm, nên các đối tượng đã cố tình đăng ký nhiều sản phẩm khác nhau về công dụng, đối tượng sử dụng, nhưng thành phần nguyên liệu không thay đổi. Đây là vấn đề lớn đặt ra cho công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

          Do tính chất phức tạp, nguy hiểm và hậu quả của loại tội phạm này đối với xã hội là không thể đo đếm được, đại biểu đề nghị nâng mức phạt tiền lên cao hơn có thể là 3-4 lần so với mức tăng 2 lần như dự thảo Luật đối với các loại tội phạm về hàng giả tại các Điều 192, 193, 194, 195 và 317 Bộ luật Hình sự.

           Có ý kiến đại biểu đề nghị không nên bỏ hình phạt tử hình đối với tội phạm ma túy; tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh. Đồng thời cho rằng phạt tù chung thân không giảm án chưa thực sự phù hợp trong bối cảnh này. Như thế nghĩa là giao cho nhà nước trách nhiệm nuôi sống và bảo vệ phạm nhân suốt đời và xóa đi hy vọng hoàn lương của họ. Chính sách này không có tác dụng tích cực đối với các phạm nhân và gia đình.

          Về  dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, đại biểu Quốc hội cho rằng rất cần thiết, để bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, các nguyên tắc cơ bản của pháp luật tố tụng hình sự, bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, đúng tiến độ, lộ trình theo kết luận của Bộ Chính trị và yêu cầu của Quốc hội.

          Từ đó, đại biểu tham gia nhiều ý kiến đối với các quy định về thẩm quyền của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân và Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh; thẩm quyền tố tụng của hệ thống Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân từ 4 cấp còn 3 cấp; quy định Tòa án nhân dân khu vực có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với vụ án hình sự về các tội phạm mà mức cao nhất của khung hình phạt đến 20 năm tù, trừ một số trường hợp án nghiêm trọng, phức tạp thuộc thẩm quyền truy tố, xét xử của Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cấp tỉnh; bổ sung trình tự, thủ tục điều tra, truy tố trong trường hợp bị can vắng mặt; sửa đổi trình tự, thủ tục thi hành án tử hình theo hướng bổ sung thời hạn xem xét quyết định ân giảm và thời hạn Tòa án quyết định hoãn thi hành án 2 năm khi có căn cứ…; bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Điều tra viên là Trưởng Công an cấp xã (hoặc Phó Trưởng Công an cấp xã)…

                                                                                                                       Hồng Thanh