Thực hiện ngay một số giải pháp cấp bách

          Đồng ý với những đánh giá tích cực trong báo cáo kinh tế - xã hội năm 2022,đại biểu Trương Trọng Nghĩa (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, Quốc hội, Chính phủ và toàn thể hệ thống chính trị với sự ủng hộ và đồng hành của nhân dân đã vượt qua cơn bão kinh tế - xã hội cấp độ mạnh trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ, để lại nhiều bài học quý báu về năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của Nhà nước và truyền thống đoàn kết nhân văn của Nhân dân ta khi đất nước hoạn nạn.

         Đại biểu nêu một số việc cấp bách mà ông tin rằng đại đa số cử tri đang chờ đợi và muốn được Quốc hội, Chính phủ hành động ngay. Trong đó, phải có ngay giải pháp tháo gỡ để ngành y tế khôi phục được năng lực và điều kiện hoạt động như trước thời kỳ COVID - 19. Những giải pháp này cần đồng bộ từ các quy định về đấu thầu thuốc và trang thiết bị y tế cho đến việc tăng thu nhập, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ y tế công cũng như các tồn tại, vướng mắc trong bảo hiểm y tế. Nếu hệ thống y tế không được củng cố ngay cả về con người và cơ sở vật chất thì chẳng những không đáp ứng được vai trò, nhiệm vụ với hàng chục triệu Nhân dân, người lao động, cán bộ, công nhân, viên chức, cán bộ hưu trí và người dân diện chính sách, càng không thể chống chịu được khi dịch bệnh bùng phát lại hay là phát sinh mới.  

    Đại biểu Trương Trọng Nghĩa đề nghị khẩn trương hoàn thành giải ngân theo Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời có ngay Nghị quyết cải cách tiền lương và thu nhập của cán bộ, công nhân, viên chức theo nguyên tắc tăng lương, thu nhập phải đủ để người lao động tái sản xuất, mở rộng sức lao động và chăm lo một phần cho gia đình.

      Theo đại biểu, mức sống tối thiểu ngày nay không chỉ là ngày 3 bữa cơm và một 1 năm 2 bộ quần áo như thời bao cấp. Trước mắt để nguồn lực không bị quá tải, những đối tượng thu nhập thấp nhất không đủ cho mức sống tối thiểu cần được tăng lương ngay lập tức từ ngày 1-1- 2023 và đề nghị ưu tiên quan tâm đến 2 ngành y tế, giáo dục và những người hưởng lương hưu hay trợ cấp, thu nhập thấp. Các đối tượng thu nhập cao hơn thì tăng chậm và ít hơn để chia sẻ khó khăn chung và tiến tới ban hành Luật Về lương tối thiểu. Nếu không có biện pháp này thì việc vượt thu ngân sách 202.000 tỷ đồng hay là tăng GDP bình quân đầu người từ 3.900 lên 4.075 USD cũng như các thành tích khác của năm 2022 sẽ không có nhiều ý nghĩa với người dân.

     Bên cạnh đó, đại biểu Trương Trọng Nghĩa kiến nghị với Quốc hội và Chính phủ đẩy mạnh kiềm chế lạm phát và nghiêm trị các hành vi đầu cơ, găm hàng, tăng giá, lừa đảo, lũng đoạn thị trường, đồng thời kiên quyết chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí tài sản công. Có ngay chủ trương, chính sách khuyến khích xây và bán, trả góp, cho thuê, mua nhà ở cho người thu nhập thấp, trước mắt ưu tiên cho người lao động, cán bộ, chiến sĩ, công nhân, viên chức chưa có nhà ở, qua đó bồi dưỡng nguồn nhân lực cho nền kinh tế và khu vực công. Có ngay biện pháp cấp bách khắc phục tình trạng ngập lụt đô thị, là những vấn nạn đang gây thiệt hại lớn về người và của, cản trở cuộc sống và hoạt động hằng ngày của hàng chục triệu người dân, trong đó có một bộ phận là lao động cấp cao đóng góp không nhỏ vào tăng trưởng kinh tế của địa phương và ngân sách quốc gia. 

        Đặc biệt, phải tăng cường kỷ luật hành chính từ cấp bộ xuống cấp xã, các bộ, ngành trung ương phải là cầu nối thông suốt giữa Thủ tướng với chính quyền các tỉnh, thành phố, là trợ thủ đắc lực cho các doanh nghiệp và tuyệt đối không thể là các trạm gác quan liêu vô cảm, thậm chí nhũng nhiễu.

                                 Quan tâm nhà ở cho người lao động

        Đại biểu Trần Văn Tuấn (Bắc Giang) nhấn mạnh, sự bùng phát của đại dịch COVID-19 thời gian qua đã bộc lộ một vấn đề lớn, rất cần được quan tâm là nhà ở công nhân còn thiếu trầm trọng, nguồn cung chưa thể đáp ứng cả về số lượng và chất lượng. Để giải quyết tình hình này, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã và đang rất quan tâm tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

   Từ thực tiễn địa phương, đại biểu kiến nghị, trước hết cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, có cơ chế, chính sách đặc thù về nhà ở cho công nhân. Công nhân là lực lượng có vị trí ngày càng quan trọng, có những đặc điểm đặc thù, nhưng quy định hiện hành lại chưa có chế định riêng về nhà ở phù hợp với đối tượng này hoặc chỉ là những quy định nằm rải rác trong một số văn bản liên quan và còn có những bất cập.

     Theo đại biểu Trần Văn Tuấn, một số quy định hiện hành trên không hợp lý vì thực tế nhiều công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp thuộc đối tượng gia đình, hộ nghèo, thu nhập thấp. Mặc dù họ đã có nhà ở, đất ở nhưng là nhà ở, đất ở quê ở cùng bố mẹ, anh chị em do điều kiện đi làm ăn xa hoặc chỗ ở chật chội nên rất cần được xem xét giải quyết hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

    Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cần tạo điều kiện thuận lợi nhất để các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân thuê. Chính phủ và các bộ, ngành liên quan tiếp tục cụ thể hóa triển khai thực hiện cơ chế hỗ trợ, ưu đãi đã được quy định tại Luật Nhà ở nhằm khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi nhất để thu hút các hộ gia đình, các cá nhân tham gia đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân thuê. Chú trọng triển khai cơ chế các hộ gia đình, cá nhân được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân thuê, qua đó nhằm huy động có hiệu quả các nguồn lực, nhất là nguồn lực về tiền, đất đai, thu hút các thành phần kinh tế, các doanh nghiệp và đặc biệt là các hộ gia đình và cá nhân cùng tham gia, góp phần đa dạng hóa nguồn cung, đáp ứng nhu cầu thuê nhà ở của công nhân.

Tháo gỡ sớm nhất tình trạng thiếu thuốc, thiết bị, vật tư y tế

     Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng, y tế nước ta đã và đang bị chao đảo. Đó là tình trạng cán bộ y tế ồ ạt xin ra khỏi khu vực công; thuốc men, sinh phẩm vẫn bị thiếu; việc mua sắm các thiết bị cho bệnh viện đang bị đứt gãy, đình đốn; vấn đề tự chủ bệnh viện có nguy cơ bị đổ vỡ. "Dù với lý do nào mà không có thuốc để điều trị cho bệnh nhân là có lỗi nặng với nhân dân"- theo đại biểu. 

       Chỉ rõ hơn những khó khăn, thách thức của ngành y tế, đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cho biết,  kế hoạch đặt ra chỉ tiêu phấn đấu năm 2023 đạt 12 bác sỹ/10.000 dân  là một thách thức lớn với ngành y tế nếu như không có giải pháp căn cơ trước mắt để hạn chế tình trạng nhân viên y tế nghỉ việc, thôi việc bởi đào tạo được một cán bộ y tế giỏi không phải một sớm một chiều.

         Đại biểu Trần Khánh Thu cũng cho biết, nguồn chi trả lương và phụ cấp cho viên chức; nguồn kinh phí mua thuốc, hóa chất, vật tư y tế.. của các đơn vị sự nghiệp y tế đang hoạt động tự chủ được trích từ nguồn thu sự nghiệp của đơn vị thông qua giá dịch vụ y tế. Trong khi giá dịch vụ y tế chưa tính đủ các yếu tố cấu thành; định mức kinh tế kỹ thuật các chi phí trực tiếp đã lạc hậu so với thị trường. Chi phí tiền lương chỉ mới tính theo mức lương ngày làm việc thông thường và của cán bộ trực tiếp làm dịch vụ trong khi cán bộ y tế thì thường làm quá giờ hành chính là phổ biến và thậm chí nhiều dịch vụ y tế còn không có giá thu, nên nguồn thu sự nghiệp của các đơn vị thấp.

    Nguồn tài chính của đơn vị được xác định từ 2 nguồn cơ bản chính: Ngân sách nhà nước cấp và bảo hiểm y tế chi trả nhưng tổng chi chăm sóc sức khỏe bình quân đầu người vẫn thấp; tỷ lệ chi tiền túi từ hộ gia đình vẫn ở mức cao (trên 40% tổng chi); độ bao phủ bảo hiểm y tế rộng nhưng chưa bền vững… Ngoài ra, việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa cơ sở y tế với cơ quan bảo hiểm xã hội còn những bất cập. Đó là, bất cập về tổng mức thanh toán; việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế cho người bệnh mắc covid-19 có mắc các bệnh khác vẫn còn vướng mắc

     Hơn nữa, tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, vật tư y tế trong thời gian vừa qua ngoài  nguyên nhân do tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ thanh tra, kiểm tra, của ngành y tế  do vậy không dám làm, không dám đấu thầu, mua sắm, đại biểu Trần Khánh Thu cho rằng, còn nguyên nhân do văn bản pháp lý về đấu thầu thuốc, trang thiết bị còn chưa hoàn thiện, gây nhiều cách hiểu khác nhau khi triển khai thực hiện. Các quy định của văn bản quy phạm pháp luật do chưa có sự đồng bộ, thống nhất giữa các văn bản về đấu thầu mua sắm và các văn bản về quản lý, sử dụng, thanh toán của quỹ bảo hiểm y tế đối với các danh mục vật tư y tế.

    Để hoàn thành được các mục tiêu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân nhưng vẫn đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đại biểu đề nghị, trong lúc chưa thể sửa ngay các văn bản pháp luật thì Chính phủ cần trình Quốc hội những giải pháp cấp bách đưa vào Nghị quyết của Kỳ họp này của Quốc hội để kịp thời tháo gỡ.

Quan tâm phát triển thị trường khoa học, công nghệ

      Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) nêu rõ, Chính phủ đã kế thừa, phát huy và nhân rộng tinh thần khởi nghiệp, đẩy mạnh khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo với quyết tâm rất cao, được cử tri, nhân dân đồng tình ủng hộ và hưởng ứng cao.

       Theo đại biểu, đã có rất nhiều hoạt động quan trọng, nhiều hội nghị, hội thảo đã được triển khai từ trung ương đến địa phương, thu hút đông đảo các thành phần tham gia và tập trung thảo luận nhiều vấn đề khó khăn, vướng mắc và giải pháp để thúc đẩy thị trường khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp. Điển hình là Hội nghị phát triển thị trường khoa học, công nghệ đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập do Thủ tướng Chính phủ chủ trì vào tháng 9 vừa qua. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã tập trung chỉ đạo thúc đẩy phát triển thị trường khoa học, công nghệ, coi thị trường khoa học, công nghệ là một trong những yếu tố quan trọng tạo nên thể chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa.

     Tuy nhiên, theo đại biểu, thị trường khoa học, công nghệ mặc dù đã hình thành nhưng sự phát triển còn chậm hơn so với các thị trường khác.

    Để thị trường khoa học, công nghệ phát triển theo đúng kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ, đại biểu nêu rõ, cả bên cung và bên cầu cần được quan tâm đầu tư nguồn lực, động lực và tạo điều kiện thích đáng. Với góc nhìn từ một cơ sở đào tạo và nghiên cứu, với vai trò là người đứng đầu của Học viện Nông nghiệp Việt Nam, nơi có đội ngũ các nhà khoa học khá đông đảo, được coi là bên cung trong thị trường khoa học, công nghệ và là thành viên của đội ngũ trí thức khoa học, đại biểu Nguyễn Thị Lan nêu 3 kiến nghị:

Một là, Chính phủ, Quốc hội quan tâm, sớm rà soát, sửa đổi, bổ sung để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, những rào cản pháp lý, các quy định còn thiếu hoặc chưa phù hợp với thực tiễn, đã được các nhà khoa học, các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp và cử tri góp ý và được kết luận trong các chuỗi hội nghị, hội thảo tham vấn vừa qua, để tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở nghiên cứu, tạo ra nhiều sản phẩm khoa học có chất lượng cao, có tiềm năng thương mại hóa, làm phong phú thị trường khoa học, công nghệ.

Hai là, Chính phủ mạnh dạn cho thí điểm một số cơ chế đột phá cho các tổ chức khoa học, công nghệ, như giao thêm nhiệm vụ, đặt hàng nghiên cứu, theo dõi kinh phí ít nhất là 5 năm để các cơ sở chủ động trong chiến lược nghiên cứu, tạo sản phẩm nghiên cứu khoa học có tiềm năng để thúc đẩy thị trường khoa học, công nghệ.

   Ba là, Chính phủ, Quốc hội ưu tiên đầu tư mạnh mẽ thêm cho khu vực nghiên cứu đổi mới sáng tạo, nơi cung cấp sản phẩm khoa học, công nghệ cho thị trường khoa học, công nghệ.

        Cần giải pháp căn cơ, đồng bộ quản lý thị trường xăng dầu

      Trước ý kiến của đại biểu Quốc hội về quản lý thị trường xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, ở nước ta, cung cứng kinh doanh xăng dầu giao cho 7 bộ, ngành, cơ quan chức năng và chính quyền 63 tỉnh, thành và muốn làm tốt cần phải hợp tác chặt chẽ, nhuần nhuyễn, hiệu quả, nhất là trong bối cảnh thị trường trong nước và quốc tế có sự dị biệt vừa qua.

   Để doanh nghiệp có thể tồn tại được, cưu mang hệ thống đại lý, cơ sở bán lẻ, theo ông Nguyễn Hồng Diên,công thức tính giá cơ sở xăng dầu phải được ngành chức năng hướng dẫn, cập nhật, phản ánh đầy đủ, kịp thời các chi phí định mức, chi phí tạo nguồn và chi phí phát sinh thực tế khác để doanh nghiệp trong lúc khó nếu không lãi thì cũng không lỗ, không để đứt gãy hệ thống phân phối.

     Còn để xăng dầu đến tay người tiêu dùng một cách thuận lợi thì không chỉ vận hành thông suốt của 34 doanh nghiệp đầu mối, 332 thương nhân phân phối thuộc trách nhiệm cấp phép và quản lý của Bộ Công Thương, mà cần vai trò có tính chất quyết định của 17 nghìn đại lý, cửa hàng bán lẻ kinh doanh xăng dầu do chính quyền các tỉnh, thành phố cấp phép, quản lý.

      Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành chức năng và địa phương đã nỗ lực, cố gắng trong quyết sách các chủ trương, trong chỉ đạo điều hành thông qua nhiều công cụ thuế, phí, quỹ bình ổn và cả chính sách xã hội. Vì thế, thị trường xăng dầu nước ta cơ bản ổn định, tổng nguồn luôn không thiếu, giá cả hợp lý và luôn ở nhóm nước có giá bán lẻ thấp nhất trong khu vực và thế giới. Tuy nhiên, để xảy ra hiện tượng thiếu hàng cục bộ ở hệ thống phân phối và cửa hàng bán lẻ ở TP.HCM và một số tỉnh phía Nam là rất đáng tiếc và bất thường- theo Bộ trưởng.

     Đề cập giải pháp, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết sẽ tập trung chỉ đạo hướng dẫn các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối chia sẻ nguồn cung chi viện cho địa bàn cần ứng cứu; mặt khác động viên, phân giao chỉ tiêu bổ sung cho doanh nghiệp  sản xuất, đầu mối nhập khẩu nhằm đảm bảo nguồn cung trong mọi tình huống.

     Bên cạnh đó phối hợp, tăng cường kiểm tra, giám sát toàn hệ thống kinh doanh xăng dầu, cương quyết xử lý nghiêm vi phạm, kể cả rút giấy phép vĩnh viễn với doanh nghiệp vi phạm nhiều lần.

   Bộ cũng sẽ phối hợp với NHNN tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, bảo lãnh tín dụng – đây là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp có thể tồn tại, phát huy vai trò cung ứng mặt hàng đặc biệt này.

     Để doanh nghiệp không lỗ, hoặc trong khả năng chịu được ở thời điểm thị trường dị biệt, Bộ Công Thương phối hợp các bộ ngành tham mưu Quốc hội, Chính phủ cùng cơ quan chức năng sử dụng công cụ thuế, phí, quỹ bình ổn và chính sách an sinh khi cần thiết để điều hành phù hợp, đáp ứng ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định an sinh xã hội./.

                                                                                                                                       Hồng Thanh