Thị trường lịch không còn nhộn nhịp như mọi năm

          Trên thực tế, dù được thể hiện dưới hình thức nào thì lịch vẫn phải tuân thủ theo quy ước chung, là thành quả ghi dấu thời gian của lịch sử để lại. Đó cũng là tính năng bền vững nhất được người tiêu dùng quan tâm, bên cạnh những tính năng thương mại hóa khác.

Những năm gần đây, do tốc độ phát triển của khoa học công nghệ, nhất là công nghệ thông tin, lịch được tích hợp vào các thiết bị hiện đại như đồng hồ, điện thoại, máy tính… thậm chí cả ô tô, xe máy…, tự động kết nối với tương lai, nên lịch in truyền thống vốn dĩ chỉ “sòn sòn” năm một đã không còn trở thành mặt hàng tất yếu đối với người tiêu dùng.

          Trong hai mùa gần đây, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, thị trường lịch đã thoái trào lại càng lâm vào tình cảnh ảm đạm, có lẽ bởi thú chơi lịch chỉ còn phù hợp với những người thích hoài niệm, hoặc để trang trí, hoặc chỉ vì thói quen tiêu dùng.

Dẫu vậy, dù không còn sôi động như trước nhưng thị trường lịch năm 2022 vẫn được tiếp diễn, khởi động theo nhịp của dương lịch, nhưng cũng như những năm trước, hình thức thể hiện của mùa lịch năm nay vẫn nghiêng về âm lịch. Rục rịch từ tháng 10, nhưng đến tận thời điểm này, nghĩa là đã qua nửa tháng 11, thị trường lịch mới bắt đầu rõ nét.

Khảo sát trên địa bàn thành phố cho thấy, lịch năm 2020 chủ yếu xuất hiện trong các cửa hàng sách, một số gian văn hóa phẩm của các siêu thị, còn nhiều cửa hàng tạp hóa năm nay chưa thấy bày bán lịch, hoặc bày khá khiêm tốn.

Một chủ cửa hàng tạp hóa trên đường Lạch Tray cho biết, không chỉ lịch mà năm nay hàng gì cũng khó bán nên cửa hàng không dám đầu tư. Cũng theo chủ cửa hàng này, dự báo năm nay tiêu thụ kém nên cửa hàng chỉ nhập một số lịch bloc tầm trung và đại, lịch treo tường 7 tờ với mẫu mã, hình ảnh bắt mắt, chứ không dám nhập tất cả các loại như những năm trước.

Còn tại một cửa hàng trên đường Quang Trung, cũng như mọi năm, lịch 2022 được nhập về từ nhiều nguồn, nhưng nhiều nhất vẫn là sản xuất trong nước, tiếp đó từ Trung Quốc, còn lại số ít từ Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản… phục vụ khách hàng các doanh nghiệp nước ngoài.

Hình ảnh dễ nhận thấy nhất trên bìa các dạng lịch là những “ông Hổ” được cách điệu nhiều họa tiết đa dạng, có ý nghĩa như thông điệp của năm mới Nhâm Dần 2022.

Thiết kế lịch vẫn trên các chất liệu cũ, ngoài phần in trên giấy, các loại đế hoặc nẹp được gia chế bằng nhựa, thiếc, gỗ hoặc giả gỗ… được thể hiện khá bắt mắt. Phần nội dung chủ yếu là những hình ảnh sinh động mô tả văn hóa, phong cảnh, đời sống Việt, hướng tới niềm lạc quan vào một cuộc sống tươi đẹp hơn cho năm mới.

Nhưng tựu chung, dấu ấn của các mẫu lịch năm nay là hướng về những giá trị truyền thống thuần Việt. Nhiều mẫu lịch thiên về những hình ảnh gần gũi với cuộc sống thường nhật, như: du lịch bốn phương, món ngon Việt Nam, châm ngôn sống đẹp… hoặc đậm đà hồn sắc quê hương theo chủ đề: hát ru, mẹ kể con nghe, cánh diều tuổi thơ, con trâu, cánh đồng, dòng sông… được lồng ghép cùng hình ảnh minh họa khá tinh tế.

Lịch phong cảnh năm nay cũng được cải thiện nhiều nhờ áp dụng công nghệ ảnh chụp từ Flycam trên độ cao, đem đến một không gian thoáng đạt, hấp dẫn hơn, nói lên sự cố gắng của những nhà làm lịch.

Về giá, lịch năm nay cơ bản không đắt hơn cùng kỳ năm trước, thậm chí một số chủ cửa hàng cho biết, so với năm trước giá lịch năm nay giảm đáng kể, được các nhà cung ứng đầu mối thông báo từ tháng trước.

Cụ thể chỉ từ 10 nghìn đồng cho dạng lịch tay; lịch treo tường và lịch để bàn phổ biến ở mức giá từ 35 nghìn đồng đến 80 nghìn đồng/ quyển hoặc bộ; lịch bloc có giá bán từ 80 nghìn đồng đến gần 500 nghìn đồng/bộ tùy kích cỡ, chủng loại. Các mẫu lịch có thiết kế sang trọng, nguyên liệu cao cấp, kích cỡ lớn có giá từ trên 500 nghìn đồng đến gần 1 triệu đồng/bộ. Lịch tuần treo tường giá 150.000-230.000 đồng/bộ. Lịch treo tường 7 tờ và lịch để bàn có giá 40.000-80.000 đồng/bộ…

Khảo sát cũng cho thấy, thời điểm hiện tại lịch bán chạy chủ yếu ở mức giá từ 40 nghìn đồng đến trên một trăm nghìn đồng, các loại lịch bàn và lịch đắt tiền tiêu thụ chưa nhiều. So với mấy năm trước, lượng lịch đặt sẵn giảm rất mạnh, mà chủ yếu là khách hàng các đại lý tạp hóa trên địa bàn thành phố, tính chung cả nội ngoại thành.

Một chủ đầu mối cung cấp lịch ở chợ Tam Bạc chia sẻ, nếu như cách đây chỉ vài năm, Hải Phòng có hàng trăm đầu mối kinh doanh lịch, thì nay con số này chỉ còn tính chưa đến hàng chục.

Cùng với đó một loạt cửa hàng thuộc hệ thống kinh doanh chuyên ngành sách của thành phố cũng đã đóng cửa, nhiều nhà môi giới cũng bỏ cuộc do làm ăn không hiệu quả. Chính vì vậy, dù doanh số tiêu thụ không còn lớn, nhưng đây cũng chính là cơ hội cho các nhà kinh doanh lịch truyền thống kiên trì trụ lại.

          Lê Minh Thắng