Hải Phòng hiện có 1.367 tổ dân phố thuộc 80 phường, thị trấn. Theo Cảnh sát PCCC thành phố khi xảy ra sự cố về cháy nổ, nếu phát hiện kịp thời  có thể dập tắt ngay bởi lực lượng chữa cháy cơ sở.

Tuy nhiên, tại đây còn tồn tại khá nhiều bất cập. Trong đó phải kể đến việc các nhà dân xây dựng liền kề hoặc riêng lẻ, từ 1 đến 7 tầng, một số cao đến 9, 10 tầng đã được thay đổi công năng làm văn phòng cho thuê kết hợp để ở hay kinh doanh dịch vụ.

Hầu hết những nơi này đều không bổ sung lối thoát nạn theo quy định. Nhiều nhà cao tầng không có ban công, sân thượng, nếu có thường bịt lồng sắt kín, làm kính chắn hoặc treo các biển quảng cáo che lấp làm cản trở lối thoát nạn khẩn cấp và gây ngạt khói cũng như khó khăn cho công tác chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ.

Lễ ra mắt Tổ dân phố an toàn PCCC tại phường Trại Cau, quận Lê Chân

Mặt khác, tình trạng nhà dân sử dụng ở, sinh hoạt nhưng kết hợp sản xuất gia công, kinh doanh cá thể như may mặc, da giầy, đồ nhựa, ghế đệm mút, hàng mã… cũng làm gia tăng chất dễ cháy. Cộng với đó, việc sử dụng thiết bị điện phục vụ sinh hoạt, sản xuất kinh doanh tăng nhưng chủ nhà không cải tạo hệ thống dây điện làm quá tải gây nguy cơ chập cháy cao. Nhiều người chưa thực sự có ý thức rõ khi sử dụng nguồn lửa, nhiệt, hoá chất, xăng dầu…

Ngoài ra, các nhà nhiều tầng không có cửa chặn khói tại phòng, dẫn đến tình trạng khói lan truyền lên khắp nơi qua buồng thang gây nguy hiểm cho người và cháy lớn.

Bên cạnh đó, một số Tổ dân phố có các ngõ bị đóng cọc, làm barie không cho phương tiện xe ô tô lưu thông và bị lấn chiếm nên xe chữa cháy hầu như không tiếp cận được tới các khu, dãy nhà trong các tổ dân phố này.

Đáng lưu ý nhiều ngõ dài hàng trăm mét nhỏ hẹp, có nơi chỉ 1 mét, dài đến 500-700 mét làm ảnh hưởng đến thoát nạn, cứu nạn, cứu hộ, chữa cháy và gây cháy lan trên diện rộng nếu có sự cố xảy ra. Trong khi đó, hầu hết các gia đình không có phương tiện chữa cháy tại chỗ, không có dụng cụ phá dỡ mở cửa dự phòng.

Để giảm thiểu những tác hại do cháy, nổ gây ra và giúp nhân dân có thể xử lý ngay từ ban đầu, Cảnh sát PCCC tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức pháp luật, kiến thức cơ bản về PCCC tới đông đảo người dân và doanh nghiệp trên địa bàn quản lý, góp phần nâng cao ý thức phòng, chống giặc lửa từ cơ sở, nhất là trong đội ngũ lãnh đạo cấp cơ sở. Cảnh sát PCCC đã tham mưu cho UBND thành phố xây dựng mô hình khu chung cư, tổ dân phố, nhà tập thể an toàn PCCC.

Theo đó, Tổ dân phố an toàn PCCC phải đảm bảo 10 tiêu chí: niêm yết nội quy, quy định về PCCC; Tại các ngõ, phố không được đóng cọc bê tông, bảo đảm thông thoáng, không tập kết hàng hóa, vật liệu làm ảnh hưởng đến hoạt động của xe chữa cháy; có nguồn nước phục vụ chữa cháy; các khu chung cư, nhà tập thể phải có lối thoát hiểm dự phòng. Mỗi hộ gia đình cần trang bị các phương tiện chữa cháy phù hợp với đặc điểm hoạt động và điều kiện của gia đình (bình chữa cháy hoặc xô, thùng chứa nước)…

Diễn tập PCCC tại Tổ dân phố số 3 phường Trại Cau, quận Lê Chân

Là một trong những địa phương thực hiện điểm, ông Phạm Đình Đại, Chủ tịch UBND phường Trại Cau, quận Lê Chân cho biết: Mô hình Tổ dân phố an toàn PCCC thực sự cần thiết và hữu hiệu. Địa bàn chúng tôi 2.127 hộ, với 17 tổ dân phố. Trong đó, có hơn 200 hộ tại các mặt đường, mặt ngõ lớn đang kinh doanh, buôn bán những mặt hàng có khả năng cháy, nổ cao.

Chưa kể đến 1 chợ loại 2, 3 trường học… Chính vì vậy, UBND phường rất coi công tác PCCC và CNCH. Khi Cảnh sát PCCC thành phố tiến hành triển khai kế hoạch xây dựng mô hình Tổ dân phố an toàn PCCC, phường đã chọn Tổ dân phố số 3 để triển khai.

Sau 2 năm triển khai thực hiện, phường đã có cách làm hay, sáng tạo, mô hình đã nhận được sự đồng thuận của người dân. Người dân hiểu, đồng tình, tự nguyện đóng góp kinh phí, tự quản lý, sử dụng trang thiết bị PCCC và thực hiện nhiệm vụ PCCC một cách nghiêm túc. Mỗi hộ đều có sẵn trong nhà từ 1 - 2 bình chữa cháy; hệ thống điện, gas trong nhà thường xuyên được kiểm tra, bảo dưỡng; vật dụng, hàng hóa được sắp xếp gọn gàng…

Hàng trăm hộ kinh doanh còn thu gọn hàng để mở rộng ngõ phố, không đóng cọc bê tông để thuận tiện cho phương tiện chữa cháy hoạt động khi có sự cố xảy ra. Mỗi nhà dân khắc phục lối thoát nạn dự phòng, hạn chế việc rào sắt chắn ban công, sân thượng hoặc mở các lối ra ngoài.

Cũng giống như Tổ dân phố số 3, phường Trại Cau, quận Lê Chân, Tổ dân phố Trần Hưng Đạo, phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng cũng được chọn làm điểm trong việc triển khai. Từ ngày, mô hình được đưa vào đời sống, những nguy cơ gây cháy được người dân khắc phục, ngõ phố nơi đây đã thoáng đãng, các nhà có đường thoát hiểm. Với sự hướng dẫn của cán bộ Cảnh sát PCCC, mỗi gia đình còn tự trang bị 1 bình chữa cháy và học cách sử dụng.

Còn tại các ngõ, đều có hộp thiết bị an toàn PCCC với từ 3 đến 5 bình chữa cháy cùng nhiều vật dụng chữa cháy, cứu nạn khác như kìm cắt, xô nước...

Việc triển khai xây dựng các mô hình khu chung cư, tổ dân phố, nhà tập thể an toàn PCCC vừa giúp nâng cao năng lực chữa cháy vừa giúp người dân chủ động khắc phục những điểm hạn chế, yếu tố nguy cơ gây cháy, nổ trong khu vực dân sinh. Nhờ vậy, trong 2 năm qua, các đơn vị triển khai xây dựng mô hình không để xảy ra vụ cháy lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.

Minh Phương