Kỳ 1.  Sự phối hợp chiến lược

Tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước về tín dụng chính sách ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách; vận động thành lập, quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động của các tổ tiết kiệm và vay vốn, Ban quản lý tổ tiết kiệm và vay vốn; phối hợp với NHCSXH tổ chức thực hiện một số công việc liên quan đến quy trình cho vay, quản lý vốn vay, xử lý nợ, củng cố nâng cao chất lượng tín dụng … là những công việc các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác thực hiện.

NHCSXH thực hiện phương thức cho vay trực tiếp có ủy thác một số nội dung công việc thông qua các tổ chức chính trị - xã hội theo các nguyên tắc bình xét dân chủ, công khai. Vốn sẽ được giải ngân trực tiếp đến người vay tại trụ trở UBND cấp xã, phường thông qua hoạt động của tổ giao dục tại Điểm giao dịch tại xã, phường nhằm tiết giảm tối đa chi phí cho người vay. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác tiếp cận với dịch vụ tài chính tín dụng.

Thông qua Hội Phụ nữ, hộ chị Đào Thị Dung, ở thôn Hà Phương 3, xã Thắng Thủy (huyện Vĩnh Bảo) vay vốn NHCSXH mở rộng sản xuất, góp phần ổn định kinh tế

Qua 5 năm (2015-2020) phối hợp thực hiện, các chương trình tín dụng và khối lượng tín dụng NHCSXH thực hiện cho vay ủy thác thông qua các tổ chức chính trị - xã hội ngày càng tăng với 18 chương trình tín dụng ủy thác. Đến ngày 31-8-2020, tổng dư nợ chương trình tín dụng thực hiện theo phương thức ủy thác trên toàn quốc đạt 220.545 tỷ đồng, chiếm 99,56% tổng dư nợ, tăng 90.491 tỷ đồng so với năm 2014, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 11,8%.

Việc thực hiện ủy thác một số nội dung công việc cho các tổ chức chính trị - xã hội đã góp phần tích cực nâng cao chất lượng tín dụng: nợ quá hạn giảm dần từ 4% khi nhận bàn giao đến nay xuống còn 0,25%, tỷ lệ thu hồi nợ đến hạn đạt 94%, tăng 23% so với 31/12/2014; tỷ lệ thu lãi tăng đều qua từng năm, đảm bảo thu đúng, thu đủ, giảm thiểu lãi tồn đọng; đến hết tháng 8/2020, trên 99,9% tổ tiết kiệm và vay vốn có số dư tiền gửi đạt 11.190 tỷ đồng...

Thông qua hoạt động ủy thác đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị cùng chung tay giúp đỡ người nghèo và các đối tượng chính sách. Cùng với cán bộ CSXH, hàng vạn cán bộ tổ chức chính trị xã hội từ trung ương đến cơ sở đã phối hợp chuyển tải nhanh chóng, kịp thời nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ đến hàng triệu người nghèo, đối tượng chính sách trên cả nước. Không chỉ tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng tiếp cận vốn tín dụng một cách thuận lợi mà còn hướng dẫn, phổ biến kiến thức sản xuất, kinh doanh nhằm sử dụng vốn vay hiệu quả. Qua đó tạo sinh kế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, cải thiện chất lượng sống của nhân dân, góp phần hạn chế, đẩy lùi tệ cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới.

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Thào Xuân Sùng khẳng định, phương thức ủy thác một số nội dung công việc qua các tổ chức chính trị - xã hội là sáng tạo, phù hợp tôn chỉ hoạt động của các tổ chức chính trị - xã hội, phù hợp tính chất chính trị, xã hội của vốn tín dụng chính sách, phát huy tối đa hiệu quả của đồng vốn cho vay; qua đó đóng góp tích cực cho phát triển bền vững của NHCSXH, xây dựng tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh và thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh xã hội. Phương thức ủy thác này đã khẳng định tính ưu việt riêng có của tín dụng chính sách xã hội.

Phó Trưởng Ban Dân vận T.Ư Nguyễn Lam cũng nêu rõ, thông qua hoạt động ủy thác, các tổ chức chính trị - xã hội có thêm điều kiện củng cố tổ chức mình gần dân, sát dân hơn; thu hút, tập hợp được đông đảo hội viên, làm cho hội viên tin tưởng, gắn bó hơn với tổ chức mình. Phương thức ủy thác qua các tổ chức chính trị - xã hội và mô hình Tổ tiết kiệm và vay vốn không chỉ là một kênh dẫn vốn tín dụng hiệu quả mà còn là một cách làm hay, một mô hình sáng tạo trong thực hiện công tác dân vận thời kỳ đổi mới. Và hiệu quả cao nhất đó chính là góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc không ngừng được nâng cao và hơn thế nữa, củng cố, tăng cường niềm tin vững chắc của nhân dân vào công cuộc đổi mới của Đảng, Nhà nước.

Cán bộ NHCSXH thành phố kiểm tra việc sử dụng đồng vốn của hộ vay tại huyện Kiến Thụy

Là thành phố Cảng quan trọng, trung tâm công nghiệp có cảng biển lớn nhất miền Bắc Việt Nam; đồng thời là trung tâm kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục, khoa học, thương mại và công nghệ của vùng duyên hải Bắc Bô, dân số thành thị của Hải Phòng chiếm 38% và dân cư nông thôn chiếm 62%. Những năm qua, hoạt động tín dụng chính sách, hoạt động ủy thác vốn vay luôn được cấp ủy, chính quyền địa phương của Hải Phòng quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp tổ chức triển khai thực hiện các mặt hoạt động phục vụ đối tượng chính sách thuận lợi.

Theo Giám đốc NHCSXH Chi nhánh Hải Phòng Nguyễn Ngọc Sơn, sau khi triển khai thực hiện Văn bản thỏa thuận số 3984/VBLT-NHCS-HPN-HND-HCCB-ĐTNCSHCM ngày 3/12/2014 giữa NHCSXH với 4 tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác cấp trung ương; ngày 18/12/2014, Văn bản liên tịch số 1468/VBLT-NHCS-HPN-HND-HCCB-ĐTNCSHCM giữa NHCSXH thành phố Hải Phòng và các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác cấp thành phố về việc thực hiện ủy thác cho vay vốn đối với hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác đã được ký kết.

Cũng theo đánh giá của Giám đốc NHCSXH Chi nhánh Hải Phòng Nguyễn Ngọc Sơn, chính nhờ bộ máy tổ chức hội đoàn thể rộng khắp từ quận huyện đến phường xã, việc tổ chức nhận ủy thác vốn vay phát huy được sức mạnh của các cấp hội, công tác tuyên truyền thuận lợi, triển khai các chủ trương chính sách được kịp thời, hoạt động thuận lợi và có hiệu quả.

Bùi Hạnh (còn nữa)