Ý kiến của các hộ kinh doanh đề nghị thành phố xây dựng chợ mới trên nền vị trí chợ cũ đã bị cháy. Nhưng theo Sở Công Thương và quận Hồng Bàng, chợ Tam Bạc trước khi xảy ra vụ cháy là chợ hạng 1 cấp đô thị (quy mô hơn 400 điểm kinh doanh); có tổng diện tích 3.391m2 gồm 428 hộ kinh doanh với trên 775 điểm kinh doanh. Chợ vẫn có thể tồn tại một thời gian nữa nếu không bị cháy vì là lịch sử để lại, chợ vốn có từ lâu đời. Tuy nhiên, do chợ đã bị cháy hoàn toàn và muốn xây dựng lại, phải bảo đảm quy hoạch, phải đáp ứng các quy định về chợ hiện hành.

       Theo Quy chuẩn Việt Nam (QCVN 01:2021/BXD), diện tích tối thiểu đối với chợ quy mô cấp đô thị là 10.000m2. Còn theo tiêu chí quy hoạch đối với chợ hạng 1 theo Quyết định số 6481 ngày 26-6- 2015 của Bộ Công Thương về việc phê duyệt  Quy hoạch tổng thể phát triển mạng lưới chợ toàn quốc đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 thì chợ loại 1 phải nằm ở trung tâm kinh tế - thương mại của các quận thuộc thành phố trực thuộc Trung ương; có khả năng kết nối và sử dụng thuận tiện mạng lưới giao thông đến các chợ vừa và nhỏ trong nội thị và đến các chợ khu vực, chợ vùng khác của địa phương;  bảo đảm  các quy định hiện hành về quốc phòng an ninh, trật tự an toàn giao thông và không gây tác động xấu tới môi trường, môi sinh.

      Diện tích mặt bằng nền chợ tối thiểu là 6.000 m2 (đối với chợ cải tạo, nâng cấp đạt chuẩn chợ hạng 1) và tối thiểu là 8.000 m2 (đối với chợ hạng 1 chợ mới), không kể diện tích dành cho đường đi, bãi đỗ xe và các công trình phụ trợ khác, được đầu tư xây dựng kiên cố, hiện đại với số điểm và hộ kinh doanh chuyên nghiệp, thường xuyên trong chợ tối thiểu trên 400 điểm kinh doanh. Kiến trúc xây lắp và kết cấu không gian của chợ phù hợp với tính chất và công năng của chợ tổng hợp hạng 1, trong đó bảo đảm có phân khu chức năng trọng yếu như khu bán buôn, bán lẻ, khu giao dịch trực tiếp giữa người sản xuất với người tiêu dùng và các khu dịch vụ phụ trợ khác.

          Về yêu cầu kỹ thuật, chợ phải bảo đảm có đầy đủ, đồng bộ các phương tiện, vật tư kỹ thuật, trang thiết bị và công trình xây lắp theo quy định hiện hành về phòng chống cháy nổ, an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

          Đối chiếu với các tiêu chuẩn trên thì rõ ràng tại vị trí chợ Tam Bạc hiện nay không đủ điều kiện để xây dựng chợ mới loại 1. Hơn nữa, không chỉ các cấp chính quyền, các ngành quản lý mà ngay cả người dân thành phố cũng đều nhận ra những bất cập tại vị trí chợ hiện tại. Diện tích nhỏ, lối đi chật hẹp, lại nằm giữa khu dân cư đông đúc, các đường phố chung quanh đều nhỏ bé, không có bãi đỗ xe, không đáp ứng các yêu cầu PCCC nên nếu tiếp tục xây dựng chợ mới loại 1 tại khu vực này là trái với các quy định của pháp luật.

      Chính vì thế, từ ngày 12-2- 2023, ngay sau khi vụ cháy xảy ra, các đồng chí: Bí thư Thành ủy; Chủ tịch UBND thành phố; các đồng chí Phó chủ tịch UBND thành phố; lãnh đạo các ngành; quận Hồng Bàng đã lãnh đạo, chỉ đạo rất sát sao, cụ thể nhằm khắc phục hậu quả vụ cháy. Đồng chí Bí thư Thành ủy Lê Tiến Châu trực tiếp kiểm tra và có ý kiến chỉ đạo về xác định nguyên nhân vụ cháy; trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan và khẩn trương hỗ trợ một phần thiệt hại cho bà con. Đồng chí Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Tùng 2 lần trực tiếp đối thoại, lắng nghe ý kiến của các hộ kinh doanh để tìm ra phương án phù hợp nhất.

       Trước yêu cầu cấp bách về địa điểm kinh doanh, lúc đầu thành phố dự kiến xây dựng chợ tạm tại số 3 Lê Thánh Tông nhưng hầu hết các hộ kinh doanh không đồng ý về địa điểm này nên lãnh đạo UBND thành phố đồng ý dừng chủ trương này.

        Tại cuộc đối thoại lần thứ 2 diễn ra ngày 24-3, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Tùng nhất trí với đề xuất của quận Hồng Bàng, xây dựng chợ mới tại khu vực rộng hơn 1 ha tại phía sau siêu thị Mega Market (Metro cũ), phường Sở Dầu (đối diện Trung tâm Chính trị - Hành chính quận Hồng Bàng). Chủ tịch UBND thành phố cũng chỉ đạo có thể tiếp tục nghiên cứu mở rộng chợ hơn nữa tại khu vực này. Đồng thời giao UBND quận Hồng Bàng phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư xây dựng chợ mới theo quy định. Thành phố sẽ hỗ trợ, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để chợ mới được hình thành một cách nhanh nhất.

          Chủ tịch UBND thành phố cũng khẳng định, tại vị trí chợ cũ, thành phố chỉ xây dựng công trình tiện ích phục vụ cho cộng đồng dân cư như công viên hoặc công viên kết hợp với bãi đỗ xe, không xây dựng nhà ở tại đây.

           Vụ cháy chợ Tam Bạc ngày 12-2 là sự cố đáng tiếc. Đến nay Công an thành phố cũng đã xác định và công bố nguyên nhân vụ cháy là do chập điện, không có dấu hiệu can thiệp của con người. Toàn thành phố cùng sẻ chia với những mất mát, thiệt hại của các hộ kinh doanh và nhiều phương án được đưa ra với tinh thần tích cực, khẩn trương nhất nhằm hỗ trợ các hộ sớm có địa điểm kinh doanh mới.

           Như vậy, tìm được vị trí để xây dựng chợ mới, đáp ứng yêu cầu của các hộ kinh doanh là không dễ. Trong lúc này, cần nhất là sự đồng thuận của các hộ kinh doanh, tạo điều kiện để thành phố huy động nguồn lực xây dựng chợ mới đáp ứng đầy đủ các quy định hiện hành. Vẫn biết đối với các chợ, yếu tố truyền thống, lâu đời, quen thuộc là quyết định nhất tới hiệu quả, nhưng nếu xây chợ mới tại vị trí cũ  đúng tiêu chuẩn chợ loại 1 là không phù hợp.

          Được biết, có một số đối tượng lợi dụng tình thế này, cố tình kích động, làm phức tạp thêm tình hình. Vì vậy, các hộ kinh doanh cần tỉnh táo, sáng suốt, có những phân tích, nhận định đúng đắn về tình thế hiện nay, xác định rõ mặt được, chưa được của chợ cũ và cả chợ mới dự định xây dựng, phản ánh với các ngành, với lãnh đạo thành phố để tìm được tiếng nói chung nhất, hài hòa nhất; xác định vị trí xây dựng chợ mới phù hợp nhất, đáp ứng yêu cầu của các hộ và yêu cầu phát triển của thành phố, phù hợp quy hoạch, bảo đảm các quy định hiện hành.

         Thành phố sẵn sàng tiếp tục lắng nghe ý kiến hợp tình, hợp lý của các hộ kinh doanh để có sự điều chỉnh phù hợp và quyết định đúng đắn nhất. Các ngành liên quan, quận Hồng Bàng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích, hướng dẫn để các hộ kinh doanh nắm được tinh thần chỉ đạo, chủ trương của lãnh đạo thành phố và đồng thuận thực hiện. Có như vậy, mới nhanh chóng khắc phục hậu quả vụ cháy chợ mà cụ thể là khẩn trương xây dựng, hoàn thiện khu vực bán hàng mới cho bà con, sớm ổn định hoạt động kinh doanh và đời sống hàng ngày./.

                                                                                                                                                 Hồng Thanh