Cáp tàu Bình Minh bị cắt

Hôm 1-12, Trung Quốc có hành động “đun sôi” biển Đông khi chính quyền tỉnh Hải Nam công bố quy định mới cho phép cảnh sát tỉnh này được xông lên lục soát và chiếm giữ những tàu nước khác mà họ tuyên bố là “đi vào vùng lãnh hải của Trung Quốc một cách bất hợp pháp”. Cảnh sát Hải Nam cũng có quyền bắt các con tàu này phải chấm dứt hành trình và đổi hướng. Theo các quan chức Hải Nam, quy định mới của họ được áp dụng với tất cả vùng lãnh thổ nằm bên trong đường lưỡi bò và các vùng lãnh hải xung quanh.

Philippines đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ, gọi hành động của Bắc Kinh là phạm pháp. Tổng thống Benigno Aquino cho biết Manila sẽ kháng nghị ngoại giao chính thức về quy định mới của Trung Quốc, và tuyên bố quy định này vi phạm công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển. Ông Surin Pitsuwan, Tổng thư ký ASEAN, bày tỏ sự quan ngại đối với quy định mới của Trung Quốc. Ông khẳng định: “Đây là việc làm vô cùng nghiêm trọng, làm gia tăng mức độ lo lắng và quan ngại giữa các bên”.
Dù không có tranh chấp ở biển Đông, nhưng Singapore cũng lên tiếng quan ngại trước động thái ngang ngược của Trung Quốc. Tuyên bố ngày 3-12 của Bộ Ngoại giao Singapore có đoạn: “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên có tranh chấp lãnh thổ ở biển Đông hãy kiềm chế, không được có những hành động khiêu khích. Việc tất cả các bên tôn trọng những nguyên tắc đã được chấp nhận trong luật quốc tế và không đưa ra những hành động làm leo thang căng thẳng là điều vô cùng quan trọng”. Singapore - nước có cảng container bận rộn thứ hai thế giới - là quốc gia Đông Nam Á thứ hai công khai bày tỏ sự quan ngại đối với quy định mới của Trung Quốc.

Cùng ngày 3-12, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã triệu đại diện sứ quán Trung Quốc đến để phản đối về việc tàu cá Trung Quốc gây đứt cáp tàu Bình Minh 02 trên khu vực vùng biển của Việt Nam; yêu cầu phía Trung Quốc chấm dứt ngay, không để tái diễn những hành động vi phạm quyền chủ quyền của Việt Nam đối với thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, đồng thời bồi thường thiệt hại cho phía Việt Nam. Trước đó, vào lúc 4h5 ngày 30-11-2012, khi tàu Bình Minh 02 di chuyển ở khu vực ngoài cửa vịnh Bắc Bộ để khảo sát địa chấn đã gặp rất nhiều tàu cá Trung Quốc đang hoạt động trái phép. Khi các lực lượng chức năng phát tín hiệu cảnh báo và yêu cầu tàu cá Trung Quốc ra khỏi khu vực của tàu Bình Minh 02, tàu kéo dã cào của Trung Quốc “đã chạy qua phía sau làm đứt cáp thu nổ địa chấn của tàu Bình Minh 02”.

Ngày 4-12, Bộ Ngoại giao Việt Nam ra thông cáo về việc Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, thể hiện ở các hành động như ra quy định đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, và tàu cá Trung Quốc làm đứt cáp của tàu Bình Minh 02. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị nêu rõ: “Những hành động nói trên của phía Trung Quốc đã xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa; xâm phạm quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam đối với các vùng biển của Việt Nam; vi phạm Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển giữa Việt Nam và Trung Quốc ký tháng 10-2011; trái với tinh thần Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và Tuyên bố cấp cao kỷ niệm 10 năm DOC, làm cho tình hình Biển Đông thêm phức tạp.