Hình ảnh tàu tuần tra Nhật áp sát tàu cá Trung Quốc

Trong cuộc gặp mặt các Hoa kiều ở thành phố New York (Mỹ), người đứng đầu Nội các Trung Quốc cho biết: “Nhật phải thả thuyền trưởng Chiêm Kỳ Hùng ngay lập tức và vô điều kiện. Trung Quốc không có cách nào khác ngoài các biện pháp trả đũa. Nếu Nhật tiếp tục từ chối, Trung Quốc sẽ áp dụng thêm nhiều biện pháp, và Nhật sẽ phải chấp nhận hậu quả nghiêm trọng”. Như vậy, đây là lần đầu tiên một lãnh đạo Trung Quốc chính thức lên tiếng về vụ Lực lượng tuần duyên Nhật bắt giữ tàu cá Trung Quốc ở vùng biển gần quần đảo tranh chấp (Nhật gọi là Senkaku, Trung Quốc gọi là Điếu Ngư).

Ông Ôn Gia Bảo cho biết cũng sẽ không đối thoại với Thủ tướng Nhật Naoto Kan trong cuộc họp của Đại hội đồng LHQ đang diễn ra tại New York. Trước đó, ngày 19-9, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đình chỉ các tiếp xúc song phương ở cấp cao với Nhật Bản, từ cấp bộ trưởng hoặc cấp tỉnh trở lên, ngừng tiếp xúc về các vấn đề hàng không dân dụng giữa hai nước; đồng thời hoãn một cuộc họp song phương về vấn đề khai thác than. Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Quang Á còn cảnh báo Trung Quốc sẽ có "các biện pháp đáp trả mạnh mẽ" nếu Nhật Bản không trả tự do cho thuyền trưởng này ngay lập tức và vô điều kiện.

Trong khi đó, theotờ Japan Times số ra sáng qua 22-9, Ngoại trưởng Nhật Bản Seiji Maehara cũng lên tiếng bác bỏ lập trường của Bắc Kinh là đảo Senkaku thuộc về Trung Quốc. “Không hề có vấn đề lãnh thổ ở đây”, ông Maehara khẳng định. Dù vậy, AFP cho biết Chánh văn phòng Nội các Nhật Yoshito Sengoku vẫn kêu gọi hai bên cùng đối thoại cấp cao để giải quyết vụ tàu Trung Quốc bị bắt giữ. Ông Sengoku tuyên bố cả Nhật và Trung Quốc cần tránh chủ nghĩa dân tộc cực đoan trong việc giải quyết vụ Tokyo bắt tàu Trung Quốc.

Chánh văn phòng Nội các Nhật Sengoku cũng cho rằng Nhật và Trung Quốc nên nhanh chóng giải quyết vụ việc để tránh ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế - thương mại của đôi bên.  Hiện nay, các công ty của Nhật Bản đang làm ăn tại Trung Quốc đã được cảnh báo về nguy cơ gia tăng những hoạt động chống người Nhật như hồi năm 2005. Chuỗi siêu thị To-Yokado đã phải liên lạc gần như liên tục với chi nhánh của mình ở tỉnh Tứ Xuyên dù hiện chưa xảy ra vấn đề gì. Năm 2005, cơ sở này đã từng là một mục tiêu ném đá. Một nguồn tin ở tập đoàn điện tử Mitsubishi cho biết công ty cũng khuyến cáo các nhân viên người Nhật tại Trung Quốc không nên ra đường một mình và tránh những hoạt động biểu tình và tụ điểm đông người.

Ngày 19-9 vừa qua, tòa án thành phố Ishigaki thuộc tỉnh Okinawa, miền Nam Nhật Bản, đã cho phép cơ quan công tố nước này tiếp tục giam giữ thuyền trưởng tàu đánh cá Trung Quốc, ông Chiêm Kỳ Hùng, đến ngày 29-9. Trước đó, tòa án này đã cho phép kéo dài thời gian giam giữ ông này từ ngày 10 đến 19-9, sau vụ va chạm ngày 7-9 giữa tàu cá Trung Quốc với hai tàu tuần tra Nhật Bản ở vùng biển gần quần đảo tranh chấp.